برفک دهان؛ علل، علائم، و درمان های آن

برفک دهان نوعی عفونت قارچی دهان است که اغلب برای کودکان نوپا و کودکان اتفاق می افتد، اما می تواند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد. داروهای ضد قارچی، که معمولاً به مدت 10 تا 14 روز مصرف می شوند، اغلب برای درمان برفک دهان تجویز می شوند.

برفک دهان چیست؟

گرچه کاندیدا در 50% از فلور طبیعی دهان سالم وجود دارد، اما هنگامی که تعداد افزایش یافته سلول های مخمر مخاط را مورد حمله قرار می دهند، باعث بوجود آمدن عفونت (کاندیدیازیس) می شوند.

برفک دهان thrush یک عفونت قارچی (مخمر) است که می تواند داخل دهان، گلو و سایر قسمت های بدن رشد کند. برفک داخل دهان به شکل یک زائده به نظر می رسد که می تواند ظاهری شبیه پنیر کوتیج- ضایعات سفید برجسته روی زبان و داخل گونه ها. این شرایط به سرعت می تواند تحریک شود و باعث بروز درد و قرمزی دهان شود.

برفک ناشی از رشد بیش از حد نوعی قارچ به نام کاندیدا Candida است. ارگانیسم معمولی کاندیدا آلبیکنز Candida albicans است، اما حداقل هفت گونه دیگر از کاندیدا نیز می توانند باعث بروز کاندیدیازیس دهانی شوند، از جمله C. tropicalis، C. glabrata، C. kruesi، و گونه های دیگر.  C. dubliniensis در بیماران مبتلا به اچ آی وی نیز گزارش شده است.

برفک دهان و گلو، کاندیدیازیس حلقی- دهانی oropharyngeal candidiasis نامیده می شود.

عفونت برفک دهان آزار دهنده است، اما به طور کلی برای افراد سالم یک مشکل جزئی است و ظرف چند هفته با درمان ضد قارچ برطرف خواهد شد.

چه افرادی برفک دهان می گیرند و آن مسری است (از فرد به فرد منتقل می شود)؟

گرچه برفک دهان می تواند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد، اما افراد زیر بیشتر در معرض خطر هستند:

  • نوزادان زیر 1 ماه (کودکان تازه متولد شده- ابتلا به عفونت مخمر واژینال مادر حین زایمان)؛
  • کودکان نوپا؛
  • افراد مسن؛ و
  • افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (که در آنها کنترل علائم می تواند دشوارتر باشد)
  • برفک دهان در مری (لوله بلع) یکی از شایع ترین عفونت ها در افراد مبتلا به بیماری های جدی مانند سرطان، نقص اولیه ایمنی یا عفونت با ویروس نقص ایمنی انسانی است
  • عفونت کاندیدا در جای دیگر، مانند درماتیت پوشک نوزاد
  • اچ آی وی/ HIV یا ایدز
  • افراد سیگاری
  • آسیب به دهان
  • کمبود مواد مغذی، برای مثال، کمبود آهن یا ویتامین B

کاندیدیازیس حلقی- دهانی در بیماران بدون علامت و بستری شده مبتلا به کووید-19 گزارش شده است.

برفک دهان می تواند به افرادی که در معرض خطر هستند (مانند افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند و یا داروهای خاصی مصرف می کنند) سرایت پیدا کند. در افراد سالم، تقریباً بعید است که از طریق بوسیدن یا دیگر ارتباطات نزدیک به آنها  منتقل شود. در بیشتر موارد، برفک بویژه مسری تلقی نمی شود، اما می تواند منتقل شود.

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد:
انکیلوز دندان

اگر نگران گرفتن برفک از شخص دیگری هستید که آن را دارد، از تماس با بزاق (تف) آنها جلوگیری کنید. اگر نزدیک کسی هستید که برفک دارد، هوشمندانه است که دستان خود را به تعداد دفعات ممکن بشویید.

چرا برفک در طول تغذیه با شیر مادر نگران کننده است؟

از آنجا که نوزادان بیشتر در معرض خطر قرار دارند، گرفتن یا دادن برفک در طول تغذیه با شیر مادر، نگرانی بسیاری از مادران است. این یک مشکل شایع حین شیردهی است، و در برخی موارد، درمان می تواند چالش برانگیز باشد.

نوزادانی که برفک دهان دارند می توانند عفونت را به مادران خود منتقل کنند. هنگامی که عفونت داخل دهان کودک منجر به گلودرد و سوزش گلو می شود، آنها گریه می کنند و حین تغذیه تحریک پذیر می شوند. مادران (بویژه اگر آنها آنتی بیوتیک مصرف کنند) نیز ممکن است دچار عفونت های برفک در اطراف سینه ها و نوک سینه های خود شوند و آن را به نوزادان خود انتقال دهند.

هنگامی که هم مادر و هم نوزاد دچار برفک دهان می شوند، برای جلوگیری از اتقال مداوم عفونت، هر دوی آنها باید به صورت همزمان تحت درمان قرار بگیرند.

چه چیزی باعث بروز برفک دهان می شود؟

اکثر افراد مقدار کمی از قارچ کاندیداCandida  را داخل دهان، دستگاه گوارش و پوست خود دارند. آنها به طور معمول توسط سایر باکتری ها و میکروارگانیسم های موجود در بدن بررسی می شوند. هنگامی که بیماری ها، استرس یا داروها این تعادل را مختل می کنند، رشد قارچ ها از کنترل خارج می شود و باعث بروز برفک می شوند.

داروهایی که می توانند باعث تکثیر مخمرها و باعث عفونت شوند عبارتند از:

  • کورتیکواستروئیدها، مانند کورتیکواستروئیدهای استنشاقی که برای درمان آسم استفاده می شوند، مانند بکلومتازون، بودزوناید، فلوتیکازون
  • آنتی بیوتیک های طیف وسیع
  • قرص های جلوگیری از بارداری

عفونت کاندیدا بیشتر احتمال دارد که با شرایط زیر پیشرفت کند:

  • دیابت غیر قابل کنترل
  • عفونت HIV یا ایدز
  • سرطان
  • خشکی دهان به دلیل بیماری غدد بزاقی یا داروهایی مانند آنتی هیستامین ها و دیورتیک ها (ادرار آورها)
  • بارداری (ناشی از تغییرات هورمونی که با بارداری رخ می دهند).
  • سیگار کشیدن.
  • استفاده از پروتزهای مصنوعی که به خوبی جای نمی گیرند.
برفک دهان

برفک دهان

برفک دهان چه علائمی دارد؟

برفک دهان معمولاً به طور ناگهانی گسترش می یابد. یک علامت متداول، وجود ضایعات سفید خامه ای و کمی برجسته داخل دهان است- معمولاً روی زبان یا داخل گونه ها. آنها همچنین می توانند روی سقف دهان، لثه ها، لوزه ها یا پشت گلو دیده شوند. علائم دیگر ممکن است موارد زیر باشند:

  • قرمزی و درد داخل و در گوشه های دهان.
  • از دست دادن حس چشایی.
  • احساس پنبه ای داخل دهان.

ضایعات می توانند درد داشته باشند و وقتی که آنها را می خراشید یا دندان های خود را مسواک می زنید ممکن است کمی خونریزی کنند. در موارد شدید، ضایعات می توانند به مری گسترش یابند و باعث بروز علائم زیر شوند:

  • درد یا مشکل در بلع.
  • احساس گیر کردگی غذا در ناحیه گلو یا ناحیه قفسه سینه.
  • تب، در صورت انتشار عفونت فراتر از مری.
شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد:
 ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی

برفک می تواند به دیگر قسمت های بدن، از جمله ریه ها، کبد و پوست گسترش یابد. این اتفاق اغلب در افراد مبتلا به سرطان، HIV، یا دیگر شرایطی می افتد که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند.

انواع برفک دهان و علائم بالینی آنها

کاندیدا ممکن است به طور ناگهانی به شکل یک عفونت حاد رخ دهد یا برای مدت طولانی به شکل یک عفونت مزمن ادامه داشته باشد.

  • کاندیدیازیس حاد مربوط به غشاء کاذب Acute pseudomembranous candidiasis: تکه های سفید روی لثه ها، زبان و داخل دهان وجود دارند که ممکن است پوست آنها کنده شود و یک ناحیه زبر به جا بماند.
  • کاندیدیازیس حاد آتروفیک Acute atrophic candidiasis: تکه های براق قرمز رنگ صاف روی زبان وجود دارند. دهان بسیار دردناک است.
  • کاندیدیازیس مزمن آتروفیک Chronic atrophic candidiasis: این بیشتر در افرادی شایع است که از پروتزهای مصنوعی دندانی استفاده می کنند. مخاط زیر آنها قرمز رنگ و متورم است.
  • التهاب لب زاویه ای Angular cheilitis: شکاف های قرمز رنگ دردناکی در هر دو طرف دهان وجود دارند، احتمال بروز این نوع برفک دهان بیشتر خواهد بود، اگر لب بالا روی لب پایین قرار بگیرد و باعث بوجود آمدن یک شیار عمیق مرطوب شود. التهاب لب زاویه ای ناشی از کاندیدا و یا استافیلوکوکوس اورئوس اغلب در افرادی بروز پیدا می کنند که داروهای ایزوترتینوئین را برای آکنه مصرف می کنند؛ این دارو لب ها را خشک می کند.
  • کاندیدیازیس مزمن هیپرپلازی Chronic hyperplastic candidiasis: این یک نوع لکوپلاکیا دهانی (تکه های سفید) داخل گونه ها و یا روی زبان با گره ها یا توده های مقاوم است. این شرایط معمولاً افراد سیگاری را تحت تأثیر قرار می دهد و “قبل از بدخیمی” است. تکه های قرمز رنگ (اریتروپلاکیا)، و همچنین تکه های سفید، ممکن است نشان دهنده تغییرات بدخیم باشند.
  • کاندیدیازیس مزمن مخاطی- پوستی Chronic mucocutaneous candidiasis: به شکل یک عفونت دهانی مزمن مخاطی- پوستی ظاهر می شود. پوست و ناخن نیز تحت تأثیر قرار می گیرند.
  • التهاب زبان لوزی شکل متوسط Median rhomboid glossitis: التهاب الماس- شکل در پشت زبان شکل می گیرد.
  • کاندیدا می تواند باعث بروز یک عفونت ثانویه برای دیگر شرایط مخاطی دهان مانند لیکن پلان یا زبان جغرافیایی شود.

عفونت های شدید ممکن است رو به سمت پایین گلو (عفونت های ازوفاژیال) گسترش پیدا کنند و باعث مشکل در بلعیدن شوند.

 

برفک دهان چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک شما معمولاً با جستجوی ضایعات سفید متمایز داخل دهان، روی زبان، یا گونه ها می تواند بلافاصله به شما بگوید که آیا شما برفک دهان دارید یا خیر. مسواک زدن آرام ضایعات باعث آشکار شدن یک ناحیه قرمز، و تحریک پذیر می شود که ممکن است کمی خونریزی کند. یک تست میکروسکوپی بافت از یک ضایعه تأیید خواهد کرد که آیا شما برفک دارید یا خیر (اما همیشه یک معاینه فیزیکی ضروری نیست).

اگر برفک به مری شما منتقل شود، ممکن است انجام تست های دیگر نیاز باشد. پزشک شما ممکن است:

  • یک نمونه برداری از گلو انجام دهد (خراشیدن پشت گلو با پنبه استریل و بررسی میکروارگانیسم ها زیر یک میکروسکوپ)
  • در موارد گسترده، انجام آندوسکوپی از مری، معده و روده کوچک برای مشاهده میزان گستردگی ضایعات به داخل دستگاه گوارش (بررسی مخاط این مناطق بدن با یک دوربین چراغ دار روی نوک لوله ای که از وسط این ناحیه عبور می کند).
  • تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس از مری.
شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد:
مشکلات ابزارهای ارتودنسی

با این حال، از آنجا که کاندیدا می تواند روی سطح مخاطی کاملاً بی ضرر زندگی کند، ارتباط بالینی نیاز است. این ممکن است به صورت ثانویه باعث عفونت یک اختلال زمینه ای شود.

برفک دهان

برفک دهان

برفک دهان چگونه درمان می شود؟

برفک دهان در کودکان سالم و افراد بزرگسال می تواند به طور مؤثر درمان شود. اما در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، علائم ممکن است شدیدتر و درمان آنها دشوارتر باشد.

داروهای ضد قارچ (مانند نیستاتین) اغلب برای درمان برفک تجویز می شوند. این داروها به شکل قرص های خوراکی، قرص های زیر زبانی یا محلول خوراکی در دسترس هستند که معمولاً قبل از بلعیدن داخل دهان گردانده می شوند.

معمولاً، شما باید این داروها را به مدت 10 تا 14 روز مصرف کنید. پزشک شما بر اساس سن شما و علت عفونت، یک رویکرد درمانی خاص را برای شما طراحی خواهد کرد.

استفاده از دهانشویه هایی با فعالیت ضد کاندیدا، از جمله: تری کلوزان Triclosan، کلرهگزیدین گلوکونات Chlorhexidine gluconate، و فرمولاسیون روغن های اساسی.

درمان های سیستمیک شامل این موارد هستند: فلوکونازول Fluconazole، ایتراکونازول Itraconazol، ووری کونازول Voriconazole، آمفوتریسین بی Amphotericin B.

وجود عفونت کاندیدا می تواند نشانه ای از دیگر مشکلات پزشکی باشد. حتماً راجع به همه بیماری های خود با پزشک خود صحبت کنید تا آنها را جستجو کند و در صورت نیاز یک طرح درمان را تنظیم کند.

چگونه می توان از بروز برفک دهان جلوگیری کرد؟

شما می توانید این کارها را انجام دهید تا به شما کمک کنند از بروز برفک دهان اجتناب کنید:

  • کارهای روتین بهداشت دهان و دندان ها را به خوبی دنبال کنید: دندان های خود را حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشید.
  • استفاده از آب گرم و نمک به عنوان دهانشویه.
  • اجتناب از مصرف/ مصرف بیش از حد برخی دهانشویه ها یا اسپری های خاص: این محصولات می توانند تعادل طبیعی میکروارگانیسم ها داخل دهان شما را مختل کنند. با دندانپزشک یا پزشک خود صحبت کنید که کدام یک از آنها را استفاده کنید.
  • نوشیدن آب بعد از استفاده از اسپری های استروئیدی برای آسم.
  • به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید: این امر بویژه در صورتی مهم است که دیابت داشته باشید یا از دندان مصنوعی استفاده می کنید.
  • مقدار شکر و غذاهای حاوی مخمری که می خورید را محدود کنید: غذاهایی مانند نان، آبجو و شراب، رشد کاندیدا را افزایش می دهند.
  • اگر سیگار می کشید، ترک کنید! از پزشک خود در مورد راه هایی برای کمک به شما در ترک این عادت بپرسید.

اگر از پروتزهای دندانی مصنوعی استفاده می کنید، پروتزهای خود را با محلول های ضد کاندا، مانند محلول هیپوکلریت سدیم 1% بشویید و دنچرهای خود را در طول شب درآورید.

5/5 (1 نظر)
0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *