دندان اضافه

دندان اضافه که تحت عناوین دیگری مانندهایپردونشیا نیز شناخته می شود، بیش از 2% افراد بزرگسال و 3% کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد. مشخصه اصلی این شرایط، رشد یک یا چند دندان بیشتر از تعداد معمول در هر جای دهان، از جمله کام یا سقف دهان می باشد. بعلاوه رشد دندان اضافه مى تواند در عقب دهان، نزدیک دندان های مولر انجام شود.

دندان های اضافه در اشکال مختلفی رشد می کنند، از جمله می توانند میخی شکل باشند، به صورت گروهی در یک قسمت جمع شوند، در امتداد یکدیگر و در دیگر اشکال مختلف رشد کنند. وجود دندان اضافی زمانی تأیید می شود که با مراجعه به دندانپزشک از دندان ها و فک، تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس گرفته شود. اکثر دندان های اضافی به عنوان بخشی از فرایند رشد دندان های دائم شکل می گیرند، اما برخی از آنها زمانی رشد می کنند که هنوز دندان های شیری داخل دهان هستند. دندان های اضافه عموماً موجب بروز درد نمی شوند؛ با این حال، می توانند موجب بروز مشکلات عدیده ای همچون کج شدن دیگر دندان ها شوند، که در این صورت کشیدن آنها ضروری خواهد بود. اغلب برای صاف کردن دندان ها پس از کشیدن دندان اضافه، درمان های ارتودنسی همچون بریس ها یا براکت های ارتودنسی ضروری هستند.

علل رشد دندان اضافه

به دلایل مختلفی ممکن است دندان اضافه در دهان رشد کند، از جمله در اثر فعالیت بیش از حد یک دسته سلول هایی که رشد جوانه های دندان یا غشاء دندانی را تحریک می کنند،جوانه های دندان به دندان تبدیل می شوند که در صورت فعالیت بیش از حد غشاء دندانی می تواند موجب تولید دندان بیشتر داخل دهان شود. گاهی اوقات، دندان های اضافه می توانند در نتیجه برخی عوامل محیطی خاص رشد کنند. با این حال، گزارشات متعدد حاکی از آن هستند که شایع ترین دلیل رشد دندان اضافی در سقف و دیگر قسمت های دهان، عوامل ژنتیکی هستند.

برخی عوامل ژنتیکی که منجر به رشد دندان اضافه می شوند عبارتند از:

دندان اضافه

شکاف کام ولب (لب شکری)

شکاف کام و لب که یکی از بد شکلی های جمجمه محسوب می شود، در طول مراحل پیشرفته رشد جنین داخل رحم مادر اتفاق می افتد. در اوایل دوران بارداری، اجزاء چهره جنین به صورت مجزا شکل می گیرند و سپس به یکدیگر جوش می خورند. با این حال، اگر برخی از قسمت ها با یکدیگر جوش نخورند نوزاد با شکافی متولد می شود که ممکن است کام (سقف دهان)، لب، کام و لب به طور همزمان، و در نهایت چگونگی رشد دندان ها را تحت تأثیر قرار داده باشد.

دندان اضافه

سندروم گاردنر Gardner’s Syndrome

سندروم گاردنر یکی از بیماری های ارثی است که اگر چه اتفاق افتادن آن بسیار نادر است، اما می تواند موجب ایجاد تومورهای بی خطری شود که می توانند به شکل سرطانی درآیند. رشد ناهنجار بافت ها می تواند در قسمت های مختلف بدن، از جمله داخل دهان اتفاق بیفتد که منجر به بروز مشکلات دهان و دندان از قبیل افزایش تعداد دندان ها شود.

دندان اضافه

کلیدوکرانیال دیسپلازی Cleidocranial Dysplasia

کلیدوکرانیال دیسپلازی یکی از شرایط ژنتیکی است که بیشترین تأثیر آن روی رشد استخوان ها و دندان ها مى باشد که موجب بروز ناهنجاری های دندانی خواهد شد. ناهنجاری های دندانی می تواند شامل تأخیر در رشد دندان ها، از دست رفتن دندان های شیری، رشد دندان های بد شکل و خارج از استخوان فک، و رشد دندان های اضافه شود که عموماً با پولیپ داخل لثه همراه هستند.

دندان اضافه

سندروم اهلرز- دانلوس Ehlers- Danlos Syndrome

سندروم اهلرز دانلوس پیوند بافت های داخل بدن با یکدیگر، و اساساً دیواره های سرخرگ ها، عروق، و مویرگ ها و نیز پیوند پوست را تحت تأثیر قرار می دهد. افراد مبتلا به این اختلال ژنتیکی عموماً انعطاف پذیری شدید بافت های همبند را تجربه می کنند که می تواند لثه ها و نیز دندان های مولر را تحت تأثیر قرار دهد و حتی اجازه می دهد دندان اضافی در دهان رشد کند.

دندان اضافه

بیماری فابری Fabry Disease

بیماری فابری نوعی بیماری متابولیک است. این بیماری در نتیجه کمبود برخی آنزیم های خاص بوجود می آید، که موجب ذخیره غیر عادی برخی مواد در بافت های مختلف بدن می شود، که می تواند منجر به بروز ناهنجاری های مختلف در کل بدن نیز شود، از جمله رشد دندان اضافه در دهان و حفره کرانیوفاسیال.

دندان اضافه

دندان اضافه چگونه درمان می شود؟

به محضی که دندانپزشک به طور قطعی وجود یک یا چند دندان اضافه را تشخیص دهد، می تواند طرح درمان را مشخص نماید. در صورتی که تنها یک یا دو دندان اضافه وجود داشته باشند که هیچ مشکلی برای سلامت دهان ایجاد نمی کنند، دندانپزشک توصیه می کند هیچ اقدامی صورت نگیرد. زیرا خطر کشیدن آنها ممکن است بیشتر از باقی ماندن آنها در دهان باشد. اما اگر مشخص شود که دندان اضافه سلامت دهان را به خطر انداخته است یا موجب بروز مشکلات در آینده خواهد شد، ممکن است کشیدن آن یا درمان ارتودنسی توصیه شود. این اقدامات در صورتی انجام می شوند که دندان اضافه:

• موجب بروز مشکلات شود.
• مسیر رشد دیگر دندان ها را مسدود کند.
• به صورت نهفته درآمده باشد.
• با دیگر دندان های شیری جوش خورده باشد.
• موجب بروز بیماری لثه یا پوسیدگی دندان ها شود یا خطر آن را افزایش دهد.
• منجر به ایجاد تومور یا کیست شود.

عوامل مختلفی هستند که تصمیم ارتودنتیست برای بهترین زمان کشیدن دندان اضافه را تحت تأثیر قرار می دهند. زمانی که دندانپزشک عمومی یا دندانپزشک اطفال وجود دندان اضافه را تأیید می کند، باید هر چه سریع تر به متخصص ارتودنسى مراجعه کنید زیرا می تواند شما را راهنمایی کند چه زمانی کشیدن دندان مناسب تر است.

دندان اضافه

چه اتفاقی می افتد اگر دندان اضافه درمان نشود؟

در صورتی که دندان اضافه بدون درمان و تا بزرگسالی داخل دهان باقی بماند می تواند موجب بروز مشکلات قابل توجهی شود که می تواند به مشکلات دندانی متعددی ختم شود. رشد دندان اضافه در دهان، در دوران کودکی می تواند مانع رشد دندان های مجاور شود، که موجب بروز درد خواهد شد. بعلاوه می تواند موجب کج شدن و چرخیدن یا قرار گرفتن دندان های دیگر در جای نادرست شود. این نوع دندان ها، علاوه بر مشکلاتی که ذکر شدند می توانند موجب بد شکلی دیگر دندان ها، مشکلات گفتاری و نیز بد شکل شدن اجزاء چهره فرد شوند، مخصوصاً اگر موجب فشردگی دندان ها شوند که می تواند اعتماد به نفس فرد را نیز تحت تأثیر قرار دهند. در موارد نادر، دندان اضافه لق می تواند برای تنفس فرد خطر جدی محسوب شود، زیرا ممکن است در حین خواب کنده شده و مجرای تنفسی را مسدود کند یا داخل شش ها فرو رود.