آشنایی با انواع روکش های دندانی

آناتومی دندان می تواند به دو بخش اصلی تقسیم شود- ریشه و تاج. افرادی که لثه ها و استخوان سالمی دارند، ریشه دندان های آنها با لثه و استخوان پوشیده شده است. تاج بخش قابل مشاهده دندان داخل دهان، بالای خط لثه است. یک ترمیم دندانی که به دندان چسبانده شده است به صورت کامل یا جزئی بخش بیرونی دندان را پوشش می دهد که تحت عنوان روکش یا کلاهک شناخته می شود.

دیگر اصطلاحات مرتبط

آماده سازی روکش

که عبارت است از طرح دندان پس از آنکه تراش داده شده است تا اجازه دهد جای کافی برای قرار گیری روکش دندانی ایجاد شود. طرح آماده سازی به موادی بستگی دارد که روکش از آن ساخته خواهد شد، پر شدگی های قبلی، شکستگی ها، و درمان ریشه. باید مقدار کافی از ساختار دندانی برای چسبیدن روکش به آن وجود داشته باشد.

حاشیه

حاشیه عبارت است از لبه های روکش دندان که با سطوح آماده شده دندان تماس پیدا می کنند. این سطوح نیاز دارند صاف و صیقلی باشند بدون آنکه هیچ شکاف و فاصله یا لبه ای وجود داشته باشد.

کاسپ ها

کاسپ ها بخش های نوک تیز و برآمده دندان هستند که اصلی ترین ابزارها برای خرد کردن و جویدن غذا می باشند. وقتی یک کاسپ در نتیجه پوسیدگی یا شکستگی آسیب دیده باشد، دندان نیاز به روکش دارد تا از بروز آسیب های بیشتر جلوگیری نماید.

روکش های پارسیل/ آنله

اینها ترمیم هایی هستند که تنها بخشی از کاسپ های دندان ها، و نه همه آنها، را پوشش می دهند. این ترمیم های دندانی به عنوان اقداماتی محافظه کارانه برای حفظ هر چه بیشتر ساختار دندان ها انتخاب می شوند. وقتی شرایط اجازه دهند، آنها نوع ترمیم ترجیحی تاج دندان هستند.

ونیر دندانی

ونیرهای پرسلن روکش های پارسیل هستند که تنها قسمت جلو و سطح جونده دندان ها را پوشش می دهند. این ترمیم های تمام سرامیکی معمولاً معمولاً روی سطح جلوی دندان ها قرار داده می شوند تا رنگ یا شکل دندان ها را تغییر دهند یا به تقارن و تعادل لبخند بیفزایند. از آنجا که گاهی اوقات آنها روی دندان های کج قرار می گیرند، گاهی اوقات درمان با ونیرهای دندانی تحت عنوان “ارتودنسی فوری” شناخته می شود.

روکش موقتی/ روکش موقت دندان

اینها روکش های موقتی هستند که تا زمانی که منتظر ساخت روکش های دندانی نهایی توسط لابراتوار و دریافت آنها هستید، روی دندان های شما قرار داده می شوند. روکش های دندامی موقت نباید برای مدت زمانی طولانی روی دندان ها باقی بمانند زیرا آنها از مواد ضعیفی ساخته می شوند و با یک چسب ضعیف چسبانده می شوند که دندان را برای مدت زمان طولانی سیل نخواهد کرد. گاهگاهی، یک روکش موقت عمداً توسط دندانپزشک برای مدت زمانی طولانی روی دندان ها باقی خواهد ماند تا اطمینان حاصل شود هر گونه درد یا علائم دیگری از بین رفته اند.

روکش دندانی چه زمانی لازم است؟

موقعیت های مختلفی وجود دارند که در آنها ممکن است لازم باشد دندان ها با روکش های دندانی احیاء شوند. برخی از شایع ترین شرایط عبارتند از:

پر شدگی وسیع

وقتی دندان یک حفره یا شکستگی داشته باشد که نیمی یا بیشتر از پهنای دندان را درگیر کرده باشد، لازم است با یک روکش دندانی پوشش داده شود. علت این است که مقدار باقی مانده از دندان اطراف یک پر شدگی بزرگ آنقدر ضعیف است که مستعد شکسته شدن است. گاهی اوقات یک پر شدگی بزرگ که مدتی داخل دهان بوده است، لازم است با یک روکش تعویض شود زیرا دندان از خود علائم فشار و شکستگی اطراف پر شدگی را نشان داده است.

درمان ریشه

درمان ریشه (عصب کشی دندان) دندان را به صورت یک حفره تو خالی باقی می گذارد و باعث می شود دندان باقی مانده مستعد شکسته شدن باشد. بنابراین، دندانی که تحت درمان ریشه قرار گرفته است تقریباً همیشه بلافاصله نیاز به احیاء با یک روکش دارد تا از شکسته شدن آن پیشگیری نماید.

روکشهای دندانی

دندان ترک خورده

این زمانی است که در آن بیمار داخل دندان خود ترکی دارد که هنگامی که به شکلی خاص با آن غذا جویده می شود، موجب بروز درد می شود. جویدن موجب وارد آمدن فشار روی خطوط ترک خوردگی می شود که باعث می شوند احساس شود اجزاء دندان در حال جدا شدن از یکدیگر هستند. روکش دندانی اجزاء دندان را کنار یکدیگر نگه می دارد و فشار را به صورت یکسان روی همه سطح دندان مجدداً توزیع می کند، و در اکثر موارد بهتر است یک روکش موقتی مدتی روی دندان باقی بماند تا اطمینان حاصل شود که درد از بین رفته است و دندان نیاز به درمان ریشه ندارد.

روکشهای دندانی

شکستگی کاسپ دندان

کاسپ های دندان ها پیوسته در نتیجه تروما یا وجود یک پر شدگی بزرگ می شکنند. از آنجا که کاسپ ها بخشی از دندان ها هستند که هنگام جویدن بیشترین فشار را می گیرند، لازم است آنها به طور کامل پوشش داده شوند یا دندان یا پر شدگی آن به شکسته شدن ادامه خواهند داد. گاهی اوقات، دندان تا استخوان شکسته می شود و لازم است فرایند افزایش طول تاج دندان انجام شود. به این معنا که نیاز است استخوان و لثه ها تا زیر لبه بخش شکسته شده دندان تراشیده شوند تا بتوان لبه های روکش را روی ساختار سالم، و محکم دندان قرار داد.

ساییدگی شدید دندان ها

در صورتی که فردی عادت ساییدن و فشردن دندان ها روی یکدیگر (براکسیسم یا دندان قروچه) را داشته باشد، دندان ها به مرور زمان کوتاه تر خواهند شد. علاوه بر این، دندان ها در نتیجه خوردگی با اسید در نتیجه رفلاکس اسید معده (GERD)، پر خوری، یا رژیم غذایی حاوی اسید زیاد می توانند ساییده شوند. گاهی اوقات، مینای دندان ها به طور کامل ساییده می شود و دندان های کوچک و نرم باقی می مانند. به مرور زمان بایت می تواند فرو برزید (فشرده و کوتاه به نظر برسد) و تنها راه برای احیاء دندان ها به اندازه معمول، پوشش دادن آنها با روکش های دندانی است.

روکشهای دندانی

ظاهر نامطلوب دندان ها

دندان هایی که به دلیل رنگ، شکل، یا فاصله بین آنها ظاهر نامطلوبی دارند با روکش ها می توانند به گونه ای اصلاح شوند که بسیار زیباتر و طبیعی تر به نظر برسند. ونیرهای دندانی راه محافظه کارانه بسیار کارآمد و مؤثری برای بهبود ظاهر جلوی دندان ها هستند. آنها می توانند به گونه ای ساخته شوند که بسیار طبیعی به نظر برسند، و گاهی اوقات حتی نیاز به نیازی به آماده سازی یا تراشیدن دندان های موجود نیست.

دلایل دیگر

روکش ها روی ایمپلنت های دندانی نیز قرار می گیرند تا فضای خالی به جا مانده از افتادن دندان ها را پر کند. راه دیگر برای پر کردن این فاصله ها بریج های دندانی است، که از روکش های دندانی روی دندان کنار فضای خالی و دندان مصنوعی در وسط تشکیل شده است. در صورتی که دندان لق شود، روکش ها می توانند روی چند دندان قرار بگیرند و به یکدیگر اسپلینت شوند  تا ثبات بیشتری به آنها بدهند.

چه نوع ایمپلنت های دندانی در دسترس هستند؟

روکش های دندانی را می توان از آلیاژ طلا، برخی دیگر از آلیاژ فلزات، فلز ضد زنگ، تمام پرسلن/ تمام سرامیک، رزین کامپوزیت، یا پرسلن روی سطح خارجی و جوش خورده با فلز یا زیرکونیا داخل آن ساخت.

در برخی موارد، روکش های سرامیکی می توانند با فناوری CAD/CAM و با تراش روکش ها از بلاک های پرسلن در مطب دندانپزشکی ساخت، بدون آنکه نیاز باشد از روکش های موقت استفاده شود یا لابراتوار دندانپزشکی نیاز باشد. همه انواع روکش های دندانی مزایا و معایب خاص خود را دارند.

• روکش هایی که از فلز ضد زنگ ساخته می شوند برای پوشش دادن دندان های شیری کودکان استفاده می شوند.
• روکش هایی که از طلا ساخته می شوند از گذشته با دوام ترین روکش ها بوده اند و کمترین میزان تراش دندان را نیاز دارند.
• مزیت اصلی روکش های پرسلن زیبایی آنها است، در حالی که انواع جدیدتر روکش های سرامیکی از دوام بیشتری نسبت به قبل برخوردار هستند.

روکشهای دندانی

فرایند دریافت روکش های دندانی

فرایند دریافت روکش های دندانی عبارت است از ابتدا بی حس کردن دندان ها با استفاده از بی حس کننده های موضعی. در صورتی که دندان شکسته باشد یا درمان ریشه روی آن انجام شده باشد، لازم خواهد بود ابتدا ساخته شود- پر شدگی که مقدار کافی از دندان را برای نگهداشتن روکش روی خود احیاء می کند. سپس دندان تراشیده می شود تا جای کافی برای قرار گیری روکش ها فراهم شود، سپس با استفاده از ماده بتونه مانندی، یا یک اسکنر دیجیتالی، از دندان های آماده شده قالب گرفته می شود. سپس دندانپزشک تناژ رنگ دندان های بیمار را با استفاده از راهنمای رنگ مشخص خواهد کرد یا از دندان ها عکس خواهد گرفت تا به تکنیسین لابراتوار کمک کند روکشی بسازد که همرنگ بقیه دندان های بیمار باشد. با استفاده از رزین یا مواد آکریلیکی با استفاده از قالب گیری با استنت دندان های اصلی، یک روکش موقت ساخته خواهد شد. این روکش موقتی با نوعی چسب موقت به دندان ها چسبانده می شود به گونه ای که وقتی روکش دائمی آماده می شود، می تواند به راحتی خارج شود.

معمولاً چند هفته بعد از قرار گیری روکش های موقتی، بیمار برای بار دوم به مطب مراجعه می کند. در طول این ویزیت، ممکن است لازم باشد دندان ها مجدداً بی حس شوند، البته ممکن است نیازی هم به این کار نباشد، سپس روکش های موقت برداشته می شوند. روکش دائمی روی دندان قرار می گیرد و از نظر چگونگی تناسب، بایت، و نیز صاف و صیقلی بودن حاشیه ها مورد بررسی قرار می گیرد. پس از انجام تنظیمات لازم و ضروری، روکش با چسب دائمی دندانپزشکی چسبانده می شود.

روکشهای دندانی

آیا دریافت روکش های دندانی با هیچ دردی همراه است؟

دندانی که احیاء می شود بی حس می شود به گونه ای که در طول روند آماده سازی برای دریافت روکش هیچ دردی وجود نداشته باشد. این نیاز به تزریق لیدوکائین یا هر بی حس کننده موضعی به لثه است. پس از اتمام فرایند و از بین رفتن اثر داروی بی حسی ممکن است بیماری با روکش موقت خود مقداری حساسیت یا در لثه های اطراف دندان مقداری سوزش احساس کند. درد بسیار ناچیز است گرچه خیلی هم طول نخواهد کشید.

آیا هیچ ملاحظات خاصی برای دریافت روکش های دندانی در طول دوران بارداری وجود دارد؟

در صورت امکان برای فرایندهای انتخابی دندانپزشکی بهتر است تا پس از دوران بارداری صبر کنید تا فشار روی مادر و جنین به حداقل برسد. دریافت روکش های دندانی اغلب نتیجه شکستگی ناگهانی یا دیگر موقعیت های اجتناب ناپذیر است، و ممکن است لازم باشد درمان بلافاصله انجام شود. موادی که برای ساخت روکش های دندانی استفاده می شوند همگی برای دوران بارداری بی خطر هستند، بنابراین در صورت لزوم، امکان دریافت روکش های دندانی در طول دوران بارداری وجود دارد.

پس از دریافت روکش های دندانی چه مشکلاتی ممکن است بروز پیدا کنند؟

گاهی اوقات آماده سازی روکش های دندانی فشار زیادی به دندان ها وارد می کند و باعث می شود عصب به طور غیر قابل بازگشتی ملتهب شود. در صورتی که این اتفاق بیفتد، ممکن است دندان نیاز به درمان ریشه داشته باشد.

روکش دندانی چقدر دوام دارد؟

روکش های دندانی به طور میانگین باید 10 تا 20 سال دوام داشته باشند. روکش ها هنوز هم مستعد شکسته شدن و حفره های دندانی هستند، بنابراین هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن اطراف روکش مهم است مراقبت زیادی شود تا لازم نباشد خیلی زود نیاز به تعویض داشته باشد. وقتی روکش ها یا وینرهای تمام سرامیک وجود داشته باشند، اغلب توصیه می شود برای محافظت از پرسلن در برابر شکستگی یا افزایش طول عمر روکش ها از محافظ دندان ها استفاده شود.

روکشهای دندانی

روکش های دندانی چقدر هزینه دارند؟

هزینه دریافت روکش های دندانی می تواند بسته به موادی که استفاده می شوند، و نیز تخصص دندانپزشک و تکنیسین لابراتوار دندانپزشکی می تواند تفاوت بسیاری داشته باشد. عموماً، بیمه های خدمات دندانپزشکی بخشی از هزینه ها را تقبل می کنند، اما مبلغ آن با توجه به هر شرکت بیمه و طرح درمانی متفاوت خواهد بود.