محافظ دندان و ارتودنسى

محافظ های دندانی ابزارهای انعطاف پذیری هستند که روی دندان ها قرار می گیرند و معمولاً به منظور محافظت از دندان ها در برابر آسیب ناشی از حوادث حین ورزش و بازی یا فشردن دندان ها (دندان قروچه) طی شب استفاده می شوند. در صورتی که از براکت های ارتودنسی استفاده می کنید، روی قوس دندانی جلوی دهان خود بریج ثابت دارید، یا  قصد دارید از دندان های خود در برابر صدمات احتمالی محافظت کنید، قرار دادن یک محافظ دندان کاملاً متناسب با فرم دندان ها بسیار مهم است.

انواع محافظ دندان

1.      محافظ های دندانی پیش ساخته Stock mouth protectors

این نوع محافظ های دندانی به صورت آماده در بازار وجود دارند، قیمت مناسبی دارند و می توان آنها را از هر فروشگاه لوازم ورزشی یا فروشگاه های بزرگ تهیه کرد. با این حال، برای متناسب شدن آنها با فرم قوس دندانی کاری نمی توان کرد، حجیم هستند و تنفس و گفتار را دشوار می کنند، از سوی دیگر ممکن است تطابق اين محافظ های چندان خوب نباشند.

محافظ دهان و دندان در ارتودنسى

2.      محافظ های دندانی بویل اند بایت (بجوشان و گاز بگیر) Boil and bite mouth protectors

محافظ دهان و دندان در ارتودنسى

این نوع محافظ های دندانی را نیز می توان در بسیاری از فروشگاه های لوازم ورزشی خوب تهیه کرد. این نوع محافظ ها بهتر از محافظ های پیش ساخته روی قوس دندانی قرار می گیرند. محافظ های دندانی بویل اند بایت از مواد ترموپلاستیک  (پلیمرهایی که با افزایش دما بدون تغییر شیمیایی ذوب و مجدداً جامد می شوند) ساخته شده اند. ابتدا برای نرم شدن درون آب جوش قرار می گیرند، سپس درون دهان قرار داده می شوند و با انگشت و فشار زبان به شکل اطراف دندان ها در می آیند.

محافظ دهان و دندان در ارتودنسى

3.      محافظ های دندانی سفارشی Custom-fitted mouth protectors

این نوع محافظ ها به صورت سفارشی برای هر فرد طراحی می شوند و بر اساس دستورالعمل های دندانپزشک در مطب دندانپزشکی یا آزمایشگاه تخصصی دندانپزشکی ساخته می شوند. ابتدا دندانپزشک از دندان های شما قالب می گیرد سپس بر اساس قالب، محافظ دندان ها با استفاده از مواد خاصی ساخته می شود. از آنجا که این محافظ ها با مواد خاصی ساخته می شوند و زمان زیادی صرف ساخت آنها می شود، گران تر از دیگر انواع محافظ ها هستند، اما ویژگی خاص آنها راحتی و میزان حفاظت آنها از دندان ها است.

محافظ دهان و دندان در ارتودنسى

به طور کلی، محافظ های دندانی بيشتر دندان های فک بالا را پوشش می دهند، اما در برخی موارد (مثلاً زمان استفاده از بریس های ارتودنسی یا دیگر ابزارهای ثابت دندانپزشکی، روی دندان های فک پایین) ممکن است دندانپزشک برای دندان های فک پایین نیز محافظ بسازد. دندانپزشک قادر است بهترین محافظ دندان را به شما معرفی کند.

یک محافظ دندان خوب باید راحت و با دوام باشد، در برابر پاره شدن مقاوم باشد و پاکسازی آن راحت باشد، بعلاوه نباید تنفس و گفتار را محدود کند. در صورتی که در خواب و در طول شب دندان های خود را روی یکدیگر فشار می دهید، باید برای حفظ دندان در برابر آسیب، محافظ دندان مخصوصی – بایت پلیت یا بایت اسپلینت شبانه – برای شما ساخته شود.

چه کسانی به محافظ دندان نیاز دارند؟

استفاده از محافظ دندان برای ورزشکاران در سنین مختلف و با میزان توانایی های متفاوت، احتیاطی مهم است. همه ی افرادی که ورزش های پر جنب و جوش مانند هاکی روی یخ، هاکی روی چمن، چوگان ، بسکتبال، فوتبال، بوکس و هنرهای رزمی انجام می دهند – از کودکان گرفته تا بزرگسالان- باید از محافظ های دندانی استفاده کنند. حتی انجام ورزش های ساده و بدون برخورد (به عنوان مثال، ژیمناستیک) یا فعالیت های تفریحی دیگر نیز ممکن است به استفاده از محافظ دندان نیاز داشته باشند.

محافظ دهان و دندان در ارتودنسى

محافظ دندان به مراقبت از دندان در برابر لب پر شدگی یا شکستگی، آسیب به ریشه و استخوان آن، یا از دست رفتن آن کمک می کند. بعلاوه، محافظ های دندان با جلوگیری از فشرده شدن قوس دندانی پایین درون قوس دندانی بالا می توانند از فرد در برابر آسیب های جدی محافظت کنند. محافظ های دندان با دور نگه داشتن بافت نرم درون حفره ی دهان از دندان ها مانع بریده و کبود شدن لب ها، زبان و داخل گونه ها می شوند، مخصوصاً در ورزشکارانی که از ابزارهای ارتودنسی استفاده می کنند. در واقع محافظ دندان مانند یک مانع بین دندان ها/ براکت ها و بافت نرم داخل دهان عمل می کند، به این ترتیب می تواند خطراتی که این بخش ها را تهدید می کنند را محدود کند.

محافظ دهان و دندان در ارتودنسى

محافظ های دندان می توانند مانع آسیب به دندان ها، براکت های ارتودنسی و یا دیگر ابزارهای ثابت ارتودنسی در اثر ضربه یا برخوردهای فیزیکی شوند.

ویژگی های یک محافظ دندان ایده آل

یک محافظ دندان خوب باید دارای ویژگی های زیر باشد:

• مانع گفتار نشود و تنفس را محدود نکند.
• حین فعالیت در جای خود محکم باقی بماند.
• بسیار متناسب و راحت باشد.
• با دوام باشد و تمیز کردن آنها راحت باشد.
• انعطاف پذیر و در برابر پاره شدن مقاوم باشد.
• بدون بو و بدون مزه باشد.

نگهداری از محافظ های دندان

نگهداری درست، تمیز نگه داشتن و مراقبت از محافظ دندان مهم است. این کارها سلامت دندان ها و لثه ها را تضمین می کنند. برای داشتن نتایج سالم تر، توصیه های زیر را مد نظر قرار دهید:

• پیش از استفاده از محافظ، دندان های خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
• روی محافظ دندان خود چیزی نجوید، زیرا می تواند شکل آن را خراب کند.
• هرگز محافظ دندان خود را درون پوشش کثیف، خیس و عرق کرده قرار ندهید.
• پس از هر مرتبه استفاده، محافظ خود را با آب سرد (نه آب گرم) و صابون بشویید.
• پیش از قرار دادن آن درون پوشش مخصوص خود، آن را درون دهانشویه غوطه ور کنید.
• زمانی که از آن استفاده نمی کنید آن را درون پوشش پلاستیکی دارای تهویه ی مناسب قرار دهید.
• از خم کردن آن بپرهیزید.
• گرما می تواند محافظ دندان را خراب کند؛ آن را در معرض نور مستقیم خورشید یا درون ماشین در بسته جلوی آفتاب قرار ندهید.
• از دست زدن یا استفاده از محافظ دندان دیگران خودداری کنید؛ هرگز محافظ دندان خود را در اختیار شخص دیگری قرار ندهید.
• سعی نکنید محافظ دندان را دستکاری کنید تا اندازه ی دندان های شما شود؛ از دندانپزشک خود بخواهید این کار را برای شما انجام دهد.

محافظ دندان چقدر دوام دارد؟

اینکه چه مدت می توان از یک محافظ دندان استفاده کرد به ساختار آن و نحوه ی استفاده از آن بستگی دارد. محافظ های دندانی پیش ساخته معمولاً پس از چندین ماه استفاده ی مداوم یا استفاده ی سخت از آنها ساییده می شوند. محافظ های دندانی سفارشی عموماً یک سال یا بیشتر دوام دارند. پیش از هر بار استفاده، وضعیت محافظ دندان خود را بررسی کنید، مخصوصاً اگر این امکان وجود دارد که روی آن چیزی بجوید. بهتر است هر بار که به دندانپزشک مراجعه می کنید محافظ دندان خود را همراه داشته باشید.