مقایسه ارتودنسی فانکشنال با ارتودنسی مرسوم

برخی کودکان به علت بروز مال اکلوژن نیاز به درمان ارتودنسی دارند. رشد فک ها، دندان ها و حفره دهان باید به اندازه دیگر نقائص رشد کودک مورد توجه قرار بگیرند. این بویژه به این دلیل حائز اهمیت است که رشد جسمی و ذهنی کودک نیز به رشد و نمو حفره دهان وی بستگی دارد. دهان پیوسته در حال عمل کردن است، حتی اگر نه می جوید، نه عمل بلع انجام می دهید، و نه حرف می زنید. حفره دهان خشم، ناراحتی، ترس، تعجب، یا حتی لذت را نیز از خود نشان می دهد. “ممکن است دهان همه چیز نباشد، اما بدون دهان، همه چیز هیچ چیز خواهد بود”.

ارتودنسی فانکشنال شاخه بسیار جذابی از درمان ارتودنسی است که اکثر افراد با این روش آشنایی ندارند. ارتودنسی فانکشنال نه تنها دندان های شما را صاف و یکدست می کند بلکه فک های بالا و پایین را به محلی که باید باشند هدایت می کند و ظاهر بهتری برای بیمار بوجود می آورد.

داشتن یک چانه عقب رفته یا بد قرار داشتن فک ها می تواند باعث مشکل دار شدن بایت شود، و منجر به بروز سر دردهای میگرنی، درد گردن و شانه، سر گیجه، آپنه خواب، مشکلات شنوایی، اختلالات فکی گیجگاهی، انسداد مجرای تنفسی فوقانی، و بد شکل شدن صورت از نیمرخ شود.

هدف ارتودنسی فانکشنال صاف کردن دندان ها با روش های متفاوتی است از جمله وسیع کردن فک که به جای کشیدن دندان هایی که موجب فشردگی و نامرتبی شده اند برای دندان ها فضا ایجاد شود. ابزارها روی فک های بالا یا پایین کار گذاشته می شوند تا آنها را وسیع کنند و نیمرخ متعادل تری بوجود بیاورند و نیز سینوس ها را وسیع تر کنند تا آپنه خواب و مشکلات تنفسی برطرف شوند. با انجام تکنیک های بدون کشیدن که در آنها از ابزارهای وسیع کننده استفاده می شوند، می توانید به نتایج خوبی دست پیدا کنید. با این حال، این ابزارها متحرک نیستند و باید برای مدت زمان خاصی داخل دهان قرار بگیرند. گرچه برخی بیماران با این ابزارها مشکل دارند اما نتایج آنها ارزشش را دارند.

ارتودنسی فانکشنال یا ارتودنسی سنتی

تفاوت بین ارتودنسی فانکشنال و ارتودنسی سنتی

اکثر افراد اطلاعات زیادی در مورد روش های مختلف صاف و یکدست کردن دندان ها ندارند. اکثر دندانپزشکان از ارتودنسی سنتی استفاده می کنند که همیشه هم مؤثر نیست و تنها 5% از ارتودنتیست ها برای اصلاح کجی دندان های بیماران خود ارتودنسی فانکشنال استفاده می کنند. پس چه تفاوتی دارند؟

ابتدا لازم است تفاوت بین ارتودنسی و ارتوپدی را بدانید. ارتودنسی تنها دندان ها را جابجا می کند در حالی که ارتودپدی به مشکلات استخوانی می پردازد. در گذشته، ارتودنسی سنتی برای درمان بیمارانی استفاده می شد که مشکلات ارتودنتیک داشتند. در اوایل دهه 1980 ارتودنسی فانکشنال به دنیای ارتودنسی معرفی شد که روشی متفاوت برای اصلاح نحوه قرار گیری دندان ها بود.

از آنجا که مفاهیم، روش ها، و نظریه های ارتودنسی های فانکشنال و سنتی متفاوت هستند، متعاقباً نتایج درمان آنها نیز متفاوت هستند. ابزارهای سنتی از دوران نوجوانی قابل استفاده هستند، زیرا ارتودنتیست صبر خواهد کرد تا همه دندان های دائمی بیرون بیایند. اگر دندان های فشردگی داشته باشند، در ارتودنسی سنتی تعدادی از آنها کشیده می شود تا فضای کافی برای آنها ایجاد شود. با وجود فضای کافی دندان ها صاف خواهند شد. 90% مواقع، برای ایجاد فضای کافی دندان های دو پایه کشیده می شوند.

اما مشکل این روش این است که نیمرخ صورت ظاهری صاف پیدا می کند و بیماران جذابیت ظاهری خود را از دست می دهند و وقتی آنها لبخند می زنند تنها 6 دندان جلوی آنها قابل مشاهده خواهند بود. دندان های اضافی بیشتر رو به عقب کشیده می شوند تا فاصله بوجود آمده در عقب دهان در نتیجه کشیدن دندان پر شود؛ این می تواند منجر به اختلال مفصل فکی گیجگاهی و مشکلات مجرای تنفسی شود.

از سوی دیگر، ارتودنسی فانکشنال در بیماران کم سن تر (7 ساله) کاربردی است. در حالی که بیمار هنوز در حال رشد است ارتودنسی باعث وسیع شدن قوس دندانی می شود و فضای لازم برای دندان های فشرده ایجاد می شود. با وسیع شدن قوس دندانی، همه دندان های دائمی جای کافی برای قرار گیری در آن را خواهند داشت. درمان ارتوپدی به جابجایی استخوان گفته می شود.

تا زمانی که قوس های دندانی در حال وسیع شدن هستند، فک پایین به صورت موازی با فک بالا در حال تغییر وضعیت است. از آنجا که هیچ دندانی در این روش کشیده نمی شود، برای بیمارانی که لبخند عریض تری دارند بسیار مؤثر خواهد بود. بعلاوه، از آنجا که فک پایین به جای رو به عقب، رو به جلو حرکت می کند، اختلال مفصل فکی گیجگاهی نیز بهبود پیدا می کند. در مرحله نهایی ارتودنسی فانکشنال، بریس ها برای صاف و یکدست کردن دندان ها مورد استفاده قرار می گیرند به همین دلیل در این روش هم ارتودنسی و هم ارتوپدی برای درمان بیمار استفاده می شوند.

ارتودنسی فانکشنال یا ارتودنسی سنتی

مزایای ارتودنسی فانکشنال

ارتودنسی فانکشنال هم مزایای زیبایی دارد و هم مزایای عملکردی، که به قرار زیر هستند:

• فرایند درمان شامل اصلاح ساختار صورت، نحوه قرار گیری فک و محل دندان ها، اصلاح وضعیت سر، گردن، و نیز عضلات متصل کننده
• ایجاد لبخندی عریض تر در کنار ایجاد نیمرخی بهتر
• ایجاد تعادل در چهره با رشد بیمار
• کاهش اختلال مفصل فکی گیجگاهی
• خلق نتایج پایدارتر
• کاهش نیاز به کشیدن دندان، در صورت وجود.
• استفاده از ابزارهایی که تمیز کردن و نگهداری از آنها راحت تر است.
• استفاده از ابزارهایی که کمتر از بریس ها قابل مشاهده هستند.
• اجازه می دهند بتوان برای بازی و ورزش یا نواختن آلات موسیقی ابزارها را خارج کرد.
• می توان درمان با آنها را در سنین پایین (3 تا 8 سال) آغاز کرد.

معایب ارتودنسی فانکشنال

گاهی اوقات، در مورد مسائل سلامت دندانی، ما خودمان دشمن خودمان هستیم. ارتودنسی فانکشنال نیاز به مقداری همکاری و نظم بیمار دارد. مراحل بعدی ارتودنسی فانکشنال استفاده از ابزارهای متحرک است و اگر بیمار به طور نا منظم این بریس ها را استفاده کند، و توصیه های ارتودنتیست را رعایت نکند، پس مؤثر واقع نخواهد شد و موفقیت درمان محدود خواهد شد.

بر اساس برخی منابع، انتخاب ارتودنسی فانکشنال تصمیمی جدی است. به شما کمک می کند روش درمانی بهتر و مؤثرتری را شناسایی کنید و تشخیص دهید (مهم نیست برای افراد بزرگسال استفاده شود یا کودکان)، ارتودنتیست شما نکات و توصیه های مهم را به شما خواهد گفت و به شما کمک خواهد کرد مناسب ترین روش را انتخاب نمایید. به خاطر داشته باشید، ارتودنسی فانکشنال لبخندی وسیع تر و زیباتر برای شما خلق خواهد کرد.

ارتودنسی فانکشنال برای کودکان

مانند دیگر درمان های دندانپزشکی، هر چه درمان دندان های کج زودتر آغاز شود و مشکل بایت برطرف شود، درمان مؤثرتر و محافظه کارانه تر خواهد بود. کودکان بین 6 تا 9 سال می توانند درمان را آغاز کنند و نخستین ابزار خود را دریافت کنند. در صورت نیاز، بریس ها می توانند پس از بیرون آمدن دندان های دائمی کار گذاشته شوند.

درمان زود هنگام کودکان برای مشکلات ساختاری در فک، مال اکلوژن یا نگرانی های فک در زندگی می تواند لبخندی زیبا و ماندگار خلق کند و از بروز مشکلات بیشتر در آینده پیشگیری خواهد کرد. وقتی بایت رشد می کند، اصلاح مشکلات آن می تواند خطر اختلالات فکی- گیجگاهی و مشکلات آپنه خواب را نیز کاهش دهد.

برای برخی کودکان، ارتودنسی فانکشنال می تواند نیاز به بریس ها را حذف کند. با وسیع کردن چند جانبه پلیت (کام یا سقف دهان) کجی بایت با جابجایی تدریجی دندان ها اصلاح خواهد شد، بنابراین تماس درستی خواهند داشت.

ابزارهای فانکشنال

تنظیم فک، با استفاده از ابزارهای متحرک برای کودکان و نوجوانان در طول دوره رشد، در اکثر موارد، یک پیش نیاز برای اصلاح درست تر با ابزارهای ثابت ارتودنتیک در آینده است. بر خلاف ابزارهای متحرک فعال، ابزارهای ارتودنتیک فانکشال از نیروهای خود بدن استفاده می کنند، که توسط ماهیچه ها بوجود می آید. با این ابزارها هم ماگزیلا و هم مندیبل می توانند به صورت دو طرفه جابجا شوند تا وضعیت آنها اصلاح شوند.

بایونیتور Bionator

بایونیتور ابزاری است که به صورت شل داخل دهان قرار می گیرد و همیشه وقتی کودک چیزی می بلعد، نفس می کشد، حرف می زند یا صورت خود را حرکت می دهد، به اطراف حرکت می کند. بنابراین، حرکات صحیح دهان تمرین می شوند و عادات بد ترک داده می شوند. با استفاده از بایونیتور، عملکردهای مفاصل فکی گیجگاهی، عضلات، دندان ها، و ستون فقرات به خوبی اصلاح می شوند. ابزارها تقریباً مانند “ژیمناستیک برای دهان” هستند و تأثیرات مثبت روی شرایط بدن کودک دارند (شل کردن بافت ها و ماهیچه ها، به حداکثر رساندن متابولیسم، و غیره).

ارتودنسی فانکشنال یا ارتودنسی سنتی

رگولاتور فانکشنال

با استفاده از رگولاتور فانکشنال، وضعیت مندیبل اصلاح خواهد شد. به طور همزمان ماهیچه های دهان، زبان، و لب ها تحت تأثیر قرار می گیرد. بسته شدن صحیح لب ها تمرین می شود. پس از مدت زمانی کوتاه، کودک می تواند در حین استفاده از ابزار به خوبی حرف بزند، زیرا اجزاء پلاستیکی بین خم شدگی بین دندان ها و گونه ها قرار می گیرند.

ارتودنسی فانکشنال یا ارتودنسی سنتی

اکتیویتور

اکتیویتور افزایش فعالیت عضلات را به دندان ها، استخوان فک، و مفاصل فک منتقل می کند. معمولاً تنها قدرتی که برای اصلاح وضعیت بایت مناسب است حاصل می شود.

ابزارهای فانکشنال برای درمان های کلی و جامع مناسب هستند. آنها شامل تمرینات وضعیت، بستن بی خطر دهان، وضعیت درست زبان، و تنفس صحیح از راه بینی می شوند.

آیا جایگزینی برای ابزارهای فانکشنال وجود دارد؟

وجود دارد؛ با این حال، اصلاح دندان های فک بالای برجسته و رو به جلو (کلاس 2) راحت نیست و متکی به همکاری شما یا کودک شماست. قرار دادن ساده بریس هایی که مسیر رشد دندان ها را تغییر می دهند، معمولاً ناکافی است زیرا بریس های ثابت به گونه ای طراحی شده اند که کار اصلی آنها صاف کردن دندان ها است. متعاقباً، هم برای پرداختن به مشکلات کلاس 2 و هم دندان های کج، ممکن است لازم باشد پس از بریس های ثابت هم ابزارهای فانکشنال و پس از آن بریس های ثابت استفاده شوند، یا ابزارهای ثابت و فانکشنال با یکدیگر استفاده شوند، که کمتر رایج است. جایگزین های ابزارهای فانکشنال ممکن است شامل هد بریس یا کشیدن دندان باشند؛ با این حال، مشخص نمودن اینکه کدام راهکار استفاده شود به هر مشکل خاص بستگی دارد.

آیا ابزارهای فانکشنال در شکل صورت تغییر ایجاد می کنند؟

بحث و مشاجرات زیادی در مورد نحوه عملکرد ابزارهای فانکشنال وجود دارد. اینطور به نظر می رسد که ابزارهای فانکشنال در درجه اول دندان ها را از قسمت نوک جابجا می کنند، دندان های فک بالا را رو به عقب و دندان های فک پایین را رو به جلو منحرف می کنند. تحقیقات معتبر و قابل اعتماد حاکی از این هستند که وضعیت و ارتفاع فک پایین کاملاً تحت تأثیر عوامل ژنتیکی است.

بنابراین، گرچه ممکن است در مدت کوتاهی رشد فک پایین با ابزارهای فانکشنال تغییر کند، اینطور به نظر می رسد که در طولانی مدت احتمال نمی رود هیچ تفاوت چشم گیری در وضعیت فک ایجاد شود. با ای حال، در نتیجه حرکت دندان ها، ممکن است تغییراتی در وضعیت لب ها بوجود بیاید، در حالی که لب بالا دندان های فک بالا را به طور کامل تر پوشش خواده داد.

آیا درمان با ابزارهای فانکشنال همیشه موفقیت آمیز است؟

نه الزاماً. واضح است که، اگر ابزار به اندازه کافی استفاده نشود درمان موفقیت آمیز نخواهد بود. علاوه بر این، یک گروه بیماران نیز هستند که به خوبی به ابزارهای فانکشنال پاسخ می دهند. متأسفانه، پیش بینی اینکه کدام بیمار به درمان خوب واکنش نشان می دهد دشوار است. تصور می شود ابزارهای فانکشنال قبل و در طول رشد دوران نوجوانی موفقیت آمیزترین درمان باشند. این اتفاق بویژه در پسران طی سنین 11 تا 14 سالگی و در دختران طی سنین 10 تا 13 سالگی رخ می دهد. مگر آنکه، درمان در مراحل زودتر یا دیرتر در شرایط خاص توصیه شوند.

اگر درمان موفقیت آمیز نباشد، چگونه می توان به مشکل پرداخت؟

مشکلات کلاس 2 ممکن است بتوانند به روش های مختلفی درمان شوند. در صورتی که اصلاح مال اکلوژن کلاس 2 با شکست مواجه شود، گزینه های متعددی وجود دارند. ممکن است توصیه شود از ابزارها یا راهکارهای جایگزین برای اصلاح مال اکلوژن کلاس 2 استفاده شود، از جمله:

• هدگیر
• کشیدن دندان
• جراحی فک

چگونگی کاربرد این راهکارها متفاوت است و بر اساس مشکل خاص است. در موارد خاص، ممکن است توصیه شود مشکلات اضافی قبل از در نظر گرفتن درمان پذیرفته شوند، قبل از در نظر گرفتن درمان، اگر در آینده مطلوب هستند. به طور کلی، جراحی فک تا 17 سالگی و بالاتر به تعویق می افتد.