ارتودنسی چگونه انجام می شود؟

پاسخ به این پرسش می تواند بسیار گسترده باشد، به همین دلیل در این مقاله به بیان اساس بیولوژیک پیوند منحصر بفرد دندان ها با استخوان پیرامون خود می پردازیم که بخش اصلی هستند که اجازه می دهند دندان ها جابجا شوند. در واقع همه چیز به اتصال الیاف لیگامان پریودنتال (الیافی که موجب اتصال دندان به استخوان می شوند) مربوط می شود. این الیاف یک دسته فیبرهایی را شامل می شود که از پروتئینی به نام کلاژن ساخته شده اند. این فیبرها می توانند تکیه گاه دندان ها و عامل معلق ماندن آنها در استخوان باشند. آنها با قرار گرفتن در ماده ای به نام سمنتوم، که مملو از سلول های زنده است، به سطح دندان ها متصل می شوند. کل الیاف لیگامان مانند یک حائل است، که اجازه می دهد دندان ها درون حفره خود مقداری جابجا شوند و از طریق آن به فشارهای ناشی از بایت واکنش نشان دهد.

 ارتودنسی چگونه انجام می شود؟

تغییرات مداوم بافت های طی درمان ارتودنسی

الیاف پریودنتال لیگامان بسیار پویا است و پیوسته در حال تغییر شکل است. این فرایند تغییر بواسطه سلول های الیاف لیگامان، سمنتوم و استخوان صورت می گیرد. در کنار یکدیگر، این اجزاء در واکنش به فشارهای طبیعی بایت مدام شکل می گیرند و تغییر شکل پیدا می کنند. این الیاف مانند یک عامل جذب کننده کوچک فشار عمل می کند و زمانی که به صورت تصادفی، بایت با شدت بسته می شود یا گاز زدن یا بستن بایت فشار و فشردگی ایجاد می کنند،از طریق فیبرهای الیاف لیگامان به مغز سیگنال ارسال می شود. این فشار موجب می شود سلول ها به استخوان و سمنتوم موجود واکنش نشان دهند، در حالی که فشردگی موجب باز جذب یا تحلیل/ حل شدن استخوان و سمنتوم می شود. درست مانند دیگر سیستم های بدن، تعادل موجب حفظ وضعیت موجود می شود، و در نتیجه، دندان ها را در جای خود و سالم نگه می دارد.

 ارتودنسی چگونه انجام می شود؟

مهار فشارهای طبیعی با کمک براکت های ارتودنسی

آنچه به ارتودنتیست ها امکان این را فراهم می کنند تا دندان ها  جابجا شوند. فشار ملایم و پیوسته ای که به دندان ها وارد می شود اجازه می دهد آنها به شکلی قابل پیش بینی و به محلی از پیش تعیین شده جابجا شوند. جابجایی دندان ها با تحلیل استخوان در سمتی از الیاف لیگامان که به آن فشار وارد می شود و رسوب (تشکیل) استخوان جدید در سمت مخالف صورت می گیرد.

فشار ارتودنتیک از طریق براکت های کوچکی به دندان ها اعمال می شود که محکم به تاج دندان ها چسبانده شده اند و سیم ارتودنسی (سیم کمانی که به شکل قوس دندان است) از درون آنها عبور کرده است. سیم کمانی فشار کنترل شده ای وارد می کند و باعث می شود دندان ها به شکلی از پیش تعیین شده در مسیری مشخص جابجا شوند به گونه ای که بتواند فرایند رسوب و تحلیل را با دقت تنظیم نماید. به جای آن، با استفاده از ابزارهای متحرک ارتودنسی (که محکم متصل نشده اند) مانند الاینرهای شفاف نیز می توان دندان ها را جابجا نمود.

 ارتودنسی چگونه انجام می شود؟

مزایا و خطرات درمان ارتودنسی

کاملاً واضح است که مزیت اصلی درمان ارتودنسی بهبود وضعیت قرار گیری دندان ها است که می تواند روی تصور شخصی فرد از خود تأثیر داشته باشد و موجب افزایش اعتماد به نفس شود. دیگر مزایا عبارتند از بهبود عملکرد بایت، ارتقاء سلامت دهان و دندان ها و سلامت عمومی بدن در دراز مدت، و نیز ارتقاء وضعیت زیبایی (که روی لبخند، گفتار، و پذیرش اجتماعی تأثیر مثبت خواهد داشت). بعلاوه، به راحتی می توان سلامت بافت پریودنتال (لثه) را حفظ نمود.

با این حال، خطرات اندکی نیز ممکن است وجود داشته باشند. یکی از این خطرات بروز تحلیل ریشه است- کاهش ریشه های دندان ها که باعث کوتاه تر شدن آنها می شود. هیچ مطالعه ای نتوانسته علت مشخصی برای تحلیل ریشه تعریف کند، اما در صورتی که فشار زیادی به دندان ها وارد شود، خطرات نیز بیشتر خواهند بود. تحلیل ریشه چیزی نیست که مانع روند درمان شود. در طول روند درمان می توان مراقب آن بود. در موارد مشکوک، طی مراحل مختلف درمان ارتودنسی می توان از دندان تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس تهیه نمود تا از وجود یا عدم وجود تحلیل ریشه مطلع شد.

خطر دیگر “دی- کلسیفیکاسیون” است، که از دست رفتن کلسیم مینای دندان در نتیجه حملات اسیدی به دندان (قرار گرفتن دندان در معرض مواد اسیدی) است. این اتفاق از جمله مراحل ابتدایی پوسیدگی دندان است که به شکل لکه های سفید رنگ که اطراف براکت های ارتودنسی شکل می گیرند قابل مشاهده هستند. تمیز کردن دندان ها و نیز، در حد امکان، پاکسازی مؤثر بیوفیلم پلاک های باکتریایی، که با وجود براکت های ارتودنسی کاری چالش برانگیز است، ضروری است. بعلاوه، توجه به تغذیه صحیح، مخصوصاً محدود کردن مصرف شکر و نوشیدنی های اسیدی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

چه کسی مجاز به انجام درمان ارتودنسی است؟

ارتودنتیست ها (متخصصین ارتودنسی) دندانپزشک های متخصصی هستند که چند سال بیشتر در زمینه چگونگی رشد صورت، فک ها، و دندان ها مطالعه داشته اند و در زمینه جابجایی درست، بی خطر و مؤثر دندان ها تخصص دارند. برخی دندانپزشک های عمومی که تحت آموزش های پیشرفته قرار گرفته اند، ممکن است برای انجام درمان ارتودنسی نیز آموزش های دوره ای کوتاهی دیده باشند که صلاحیت انجام ارتودنسی برای آنها ایجاد نمی کند. در ارتودنسی دندان بایستی بر اساس استانداردهایی عمل شود که متخصص ارتودنسی طرح ریزی می کند.