انکیلوز دندان
در این نوشته می خوانید:
انکیلوز دندان چيست؟
در شرايط عادى دور دندان را ليگامان پريودنتال پوشانده است و بين دندان و استخوان فاصله وجود دارد.انكيلوز دندان كه به آن فك جوش شدن استخوان نيز گفته مى شود به معناى اتصال مستقيم دندان به استخوان است.تشخیص انکیلوز دندان با معاینات بالینی و نیز تصاویر رادیوگرافی صورت میگیرد. از نظر بالینی دندانی که انکیلوز شده است کوتاهتر از دندانهای مجاور است یا نسبت به آنها اندکی جابجا شده است. عدم حرکت دندان و قرار گرفتن دندان در سطحی پایینتر از سطح دندانهای مجاور یا بالاتر بودن کنارههای لثه، از جمله علائم بالینی انکیلوز دندان هستند.
با وارد کردن ضربه به دندان، به نظر سفت و محکم است در حالی که دندانهای معمولی صدای خفه و نامفهومی دارند. زمانی که با یک ابزار فلزی به این دندانها ضربه وارد میشود، صدای آن زیر و شبیه صدای کلاسیک “فنجان ترک خورده” و مانند مفصل خشک است. اخیرا، تحلیل امواج صوتی دیجیتال تایید کردهاند که دندانهای انکیلوز شده انرژی صوتی بیشتری دارند. سادهترین تست برای تشخیص انکیلوز دندان، ارزیابی صدای ناشی از زدن ضربه به دندان با استفاده از یک آینهی فلزی دستی دندانپزشکی است، که برای تشخیص انکیلوز دندان بسیار خاص و حساس است.
در تصاویر رادیوگرافی میتوان از بین رفتن الیاف لیگامان و جوش خوردن دندان با استخوان را مشاهده نمود. تشخیص انکیلوز از روی رادیوگرافىهای دندانپزشکی اغلب دشوار است؛ زیرا میزان جوش خوردگی بسیار اندک است و در سطح ریشه در جایی واقع شده است که در تصاویر دو بعدی قابل مشاهده نیست. این اتفاق ناشی از این حقیقت است که ممکن است سمنت تحلیل رفتهی منطقهی جوش خورده در ابعاد میکروسکوپی توسط بافت استخوان مانندی ترمیم شده باشد که در امتداد استخوان آلوئولار قرار دارد. پیشرفت سیستم تصاویر سه بعدی، مانند توموگرافی کامپیوتری، قابلیت مشاهدهی نقاط کوچک جوش خوردن سمنتوم و ریشهی دندان را بوجود آورده است، اما این فنآوری در ابعاد گسترده قابل استفاده نیست. بعلاوه، مطالعات بافت شناسی روی حیوانات حاکی از آن است که پیش از عدم تحرک و بررسی صدای ضربه، حداقل 20 درصد از سطح ریشه باید به استخوان متصل باشد. انکیلوز دندان معمولا از سطح لبی و زبانی دندان آغاز میشود، که معمولا تشخیص آن در مراحل اولیه از روی تصاویر رادیوگرافی دشوار است. اغلب در استخوان آلوئولار نقص زاویهای وجود دارد که به سوی دندان انکیلوز شده کج شده است.
با این حال، مهمترین نشانهی دندان انکیلوز شده، عدم جابجایی و حرکت دندان همزمان با رشد عمودی دندانی آلوئولار یا هنگام قرار گرفتن تحت نیروی ارتودنتیک است. در نتیجه، در ظاهر درون استخوان آلوئولار فرو میرود. با این حال، در نتیجهی رشد مداوم دندانهای مجاور، ممکن است فرو رفتن دندان انکیلوز شده تاثیر منفی داشته باشد.
نمیتوان پیشبینی کرد که آیا پس از یک حادثه و صدمه به دندان، انکیلوز دندان اتفاق میافتد یا خیر. در برخی موارد ممکن است پس از چندین سال مشخص شود. در یک کودک در حال رشد، انکیلوز دندان میتواند رشد اکلوزال آن را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین، تشخیص زود هنگام و طرح درمان موثر از جمله گامهای اصلی در پیشگیری از بینظمی در رشد و مال اکلوژن شدید است. دندانپزشک عمومی برای علائم اولیهی قرار گرفتن دندان در سطحی پایینتر از دندانهای مجاور هشدارهای لازم را خواهد داد. در صورتی که بیمار هنوز در حال رشد است، تشخیص زود هنگام انکیلوز دندان میتواند در تصمیمگیری برای زمان درست درمان پزشکی برای کاهش بیماری و افزایش نتایج دراز مدت بهتر کمک کننده باشد.
درمان انکیلوز دندان
درمان دندان انکیلوز شده با استفاده از درمانهای معمول ارتودنسی ممکن نیست. با این حال، بسته به هر مورد، گزینههای درمان مختلفی در اختیار بیمار قرار دارند:
جابجا نمودن دندان (Luxation) به شکستن مکانیکی جوش خوردگی (انکیلوز) بدون فشردن رگهای نوک ریشه است که دندان را تغذیه میکنند. این کار را میتوان با استفاده از فورسپس مناسب انجام داد، به این صورت که دندان را با فورسپس محکم گرفته و آن را به آرامی در جهات گونه- زبان (buccolingual) و مزیال- دیستال (mesiodistal) حرکت داد. پس از روند بهبود، اتصال الیاف پریودنتال لیگامان مجددا ترمیم میشود تا اجازه دهد دندان به صورت طبیعی به رشد خود ادامه دهد. پس از جابجا نمودن دندان میتوان از نیروی ارتودنتیک استفاده نمود، تا دندان به سطح مطلوب برسد.
کورتیکوتومی (Corticotomy) یک تکنیک جراحی است که در آن برش اندکی در استخوان ایجاد میشود تا هم دندان انکیلوز شده و هم استخوان آلوئولار مجاور جابجا شوند. برداشت موضعی استخوان جوش خورده نیز فرایندی است که در آن، بافت استخوانی که تحت تاثیر قرار گرفته است قطع و بریده میشود، که البته تنها در صورتی موثر واقع خواهد شد که انکیلوز در منطقهی ستیغ (استخوان آلوئول) واقع شده باشد، زیرا اگر در جای دیگری قرار داشته باشد، برای انجام جراحی قابل دسترسی نخواهد بود.
دندان انکیلوز شدهای که طی درمان ارتودنسی میتواند تکیه گاه (انكوريج) مناسبی باشد، نباید کشیده شود. با این حال، به احتمال زیاد این دندان موجب مال اکلوژن نخواهد شد و برای دورهی درمان نیز خطری نخواهد داشت.
درمان ارتودنسی قادر است انکیلوز دندانهای جلوی فک بالا را به خوبی درمان نماید. با این روش، روی دندانها براکت قرار داده میشود و روی قوس دندانی، سیم کمانی از جنس تیتانیوم-نیکل یا سیم کمانی فلزی استنلس استيل مورد استفاده قرار میگیرد. در جای مناسب در استخوان آلوئولار و بین دندانهای مولر و پرمولر میکرو ایمپلنتهایی کار گذاشته میشوند. سپس زنجیر الاستیکی میکرو ایمپلنتها و براکتهای روی دندانها را به یکدیگر متصل میکند تا بتواند دندانها را جابجا نماید.
پس از آن باید طی فرایند جراحی و با برداشتن بافت لثه، اتصال ایجاد شده در استخوان قطع شود و پیوند استخوان انجام شود و کوتاهی ناشی ازعدم رشد دندان جبران شود. سپس دندان انکیلوز شده نیز درون سیم کمانی قرار میگیرد تا جای آن تغییر یابد. با استفاده از درمان ارتودنسی فضای باقی مانده بین دندانها بسته میشود. در انتها باید از ریتینر استفاده نمود تا دندانها به وضعیت ثابتی برسند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.