مشکلات ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک به ابزارهای ارتودنسی گفته می شود که توسط بیماران قابل برداشته شدن و گذاشتن هستند.در واقع ارتودنسی متحرک مکانیسم عملی جدا از ارتودنسی ثابت دارد که در آن براکت های ارتودنسی روی دندانها متصل می شوند و قابل خارج کردن نیستند. در مقالات قبل برای شما از مشکلات اورژانسی گفتیم که ممکن است برای ابزارهای ثابت ارتودنسی بوجود بیایند. در این مقاله قصد داریم به بیان مشکلات اورژانسی بپردازیم که ممکن است برای ابزارهای متحرک ارتودنسی، ابزارهای فانکشنال، ریتینرها و دیگر ابزارها بوجود بیایند. هدف این مقاله دادن توصیه های لازم برای برخورد با مشکلات این چنین است. با مدیریت درست این مشکل می توان ناراحتی های بیمار را به حداقل رساند.

مشکلات ارتودنسی متحرک

استفاده گسترده از ابزارهای متحرکی که تنها روی یک قوس دندانی قرار می گیرند رو به کاهش است، اما هنوز هم شرایط خاصی هستند که برای درمان آنها باید از این ابزارها استفاده کرد. مشکلات کلی مربوط به ابزارهای متحرک عبارتند از:

• دشواری در گفتار،البته در ابتدای درمان
• ترشح بیش از حد بزاق، به طور موقت
• ناراحتی عمومی در ابتدای درمان

این علائم خیلی زود، و با عادت کردن بیمار به آنها از بین خواهند رفت؛ بنابراین همه بیماران باید به صبور بودن تشویق شوند. در صورتی که هر یک از این مشکلات برای بیشتر از چند روز تداوم داشته باشد، احتمال اینکه بیمار مدت زمان کافی از ابزار خود استفاده نکند افزایش می یابد. بیمار باید تشویق شود ابزار خود را طبق دستور ارتودنتیست خود استفاده کند و باید بداند تنها در صورتی که طبق این روال پیش برود احساس ناراحتی او از بین خواهد رفت. علاوه بر این باید بداند اگر این دستورالعمل ها دنبال نشوند، قطعاً نتایج درمان ارتودنسی وی پیچیده خواهند شد.

شکستن ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی

پلاکهای شلی که قدرت نگهدارندگی روی دندانها ندارند از جمله علل شایع مراجعات اورژانسی می باشند و با طراحی و تنظیم با دقت اجزاء نگهدانده می توان از آنها اجتناب کرد، از این طریق می توان اطمینان حاصل کرد که ابزار به اندازه کافی گیر دارد. اگر ابزار متحرک به شکلی مطمئن داخل دهان قرار بگیرد، اعتماد به نفس بیمار نیز بالا خواهد رفت و علاقه بیشتری به استفاده از آن خواهد داشت، در نتیجه احتمال موفقیت آمیز بودن نتایج درمان بالاتر خواهد رفت.

مشکلات ارتودنسی متحرک

شکستن گیره ( Adams)  اصلاً غیر عادی نیست. اگر گیره های Adams دیگری وجود داشته باشند که به نگهداشتن ابزار کمک کنند اغلب تنها درمان لازم جدا کردن گیره شکسته شده و صاف کردن سیم های بریده شده کافی است. اگر اجزاء نگهدارنده کمتری وجود داشته باشند، گزینه دیگر جدا کردن پل شکسته شده گیره Adams و به جا گذاشتن سری قلابی شکل است تا بتواند ابزار را در جای خود نگه دارد.

مشکلات ارتودنسی متحرک

اکثر شکستگی های گیره در نتیجه فشار به سیم خشک شده ابزار اتفاق می افتند. زمان چفت کردن ابزار و درآوردن آن، احتمال شکستن ابزار افزایش می یابد. والدین بیمار یا خود بیمار باید بدانند که این عادت چقدر می تواند برای ابزار آزار دهنده باشد و شکستن گیره بی شک موجب تأخیر در روند درمان خواهد شد.

آسیب دیدن اجزای اصلی

احتمال آسیب دیدن ابزار از اطراف قسمت هایی که دارای اجزاء فعال می باشند، از جمله فنرها (springs) یا پیچ های اکسپندر (expansion وسیع کننده) بسیار زیاد است. در صورتی که فنر آسیب جدی دیده باشد و اگر لازم باشد دندان بیشتر جابجا شود، ممکن است هیچ گزینه دیگری غیر از تعویض آن وجود نداشته باشد. متأسفانه اگر آسیب جدی باشد، هیچ کار مفیدی نمی توان انجام داد غیر از اینکه سر تیز سیم ها یا سیم های شل شده را جدا کرد و به ارتودنتیست مراجعه کرد. اگر بیماری که از پیچ وسیع کننده استفاده می کند ابزار را به مدت یک یا دو روز خارج از دهان جا بگذارد، حتی پس از تعمیر موقت، قرار دادن کامل ابزار کار فوق العاده دشواری خواهد بود، زیرا فرایند وسیع شدن با بازگشت به حالت قبل مواجه شده است. دندانپزشک با بازگرداندن یک چهارمی چرخش ها، تا زمانی که بیمار احساس راحتی داشته باشد، می تواند تلاش کند پیچ را سر جای خود برگرداند، تا جایی که ابزار به طور کامل به جای خود باز گردد. سپس می توان بیمار را به ارتودنتیست ارجاع داد و جزئیات نیاز پیچ به تنظیم دقیق را برای او شرح داد تا ابزار را مجدداً داخل دهان کار بگذارد. این اطلاعات به ارتودنتیست اجازه می دهند دستورالعمل های درست را مجدداً گوشزد نماید.

مشکلات ارتودنسی متحرک

بیس پلیت (پایه ای که روی سقف کام قرار می گیرد)

یکی از مشکلاتی که عموماً بیماران با آن مواجه هستند شکستن قسمت کوچکی از آکریلی است که روی سقف دهان قرار می گیرد. اگر این شکستگی اندک باشد، و روی طرح یا انسجام و یکپارچگی ابزار تأثیر نگذارد، صاف کردن لبه های نوک تیز تنها کار لازم برای پیشگیری از آسیب به بافت نرم داخل دهان است. اگر این آسیب شدید باشد، گرفتن قالب جدید و ارجاع آن به همراه پلاک قبلی به یک لابراتوار ارتودنسی ضروری خواهد بود. پس از آن توصیه می شود بیمار به ارتودنتیست مراجعه نماید.

مشکلات ارتودنسی متحرک

مشکلات شایع دیگر که به بهداشت ابزار مربوط می شود، عفونت کاندیدا آلبیکانس دهانی (در گوشه های دهان) است که موجب التهاب بافت در زیر قسمت هایی می شود که ابزار روی آنها قرار می گیرد.

مشکلات ارتودنسی متحرک

اقدامی که دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی می تواند انجام دهد این است که دستورالعمل های لازم برای رعایت دقیق بهداشت ابزار را به بیمار بدهد، که می تواند شامل توصیه هایی مبنی بر پاکسازی اختصاصی بریس ها باشد. اگر اقدام فوری صورت نگیرد، ممکن است نیاز باشد داروهای ضد قارچ مانند میکونازول روی مناطق آسیب دیده استفاده شود.

مشکلات ارتودنسی متحرک

ابزارهای فانکشنال

رایج ترین ابزار فانکشنالی که استفاده می شود تویین بلاک (twin block) است. مشکلات عمومی مربوط به این ابزار شبیه مشکلاتی هستند که برای ابزارهای متحرکی که روی یک قوس دندانی قرار می گیرند بوجود می آید، مانند ناراحتی اولیه، ترشح بیش از اندازه بزاق، و اختلال در گفتار، که مانند آنچه در بالا گفته شد باید به آنها پرداخت.

پس از قرار گرفتن پلاک فانکشنال برای نخستین مرتبه داخل دهان، ماهیچه های فک و نیز دندان ها به مدت دو روز ممکن است درد داشته باشند. بیمار باید بداند این کاملاً طبیعی است و خیلی زود بر طرف خواهد شد. مشکلات گفتاری نیز در مدت کوتاهی برطرف خواهند شد. زخم در سالکوس زبانی، اغلب در دندان های نیش یا پرمولر، در نتیجه باله های زبانی فک پایین چندان دور از انتظار نیست.

مشکلات ارتودنسی متحرک

این مشکل را دندانپزشک با صاف کردن درست آکریلیک، درست از قسمت های ملتهب مخاطی و زخم، به راحتی می تواند حل کند. در صورت شکسته شدن تویین بلاک (اغلب بلاک پایین از قسمت وسط)، قالب های جدید و ابزار جدید نیاز خواهند بود. برای این کار لازم است بیمار مجدداً به ارتودنتیست مراجعه نماید.