نامرتبي دندان

نامرتبي دندان‌ ها (Crowding Teeth) مشکلی است که بسیاری از کودکان و نیز تعدادی از بزرگسالان با آن مواجه می‌باشند. علت اصلى نامرتبي دندان‌ها عدم وجود فضای کافی در قوس دندانی است که موجب می‌شود دندان‌ها به صورت مرتب کنار هم قرار نگیرند و در نتیجه آن كجى دندان‌ و نامرتبي آنها ايجاد شود.اما اصلا”چرا بايد نامرتبى دندانها را درمان كرد؟دليل اصلى صاف كردن دندانهاى نامرتب چيست؟در اين رابطه بايستى عنوان كرد كه درمان كجى دندانها در وهله اول موجب زيبايى صورت و افزايش اعتماد به نفس فرد شود.البته اين تمام موضوع نيست؛علاوه بر مشکلاتی که به وضوح در زیبایی فرد بوجود می‌آیند، نامرتبي دندان‌ها منجر به مشکلات جدی دیگری خواهد شد. اگر دندان‌ها به شدت به یکدیگر فشرده باشند، دسترسی به همه‌ی نقاط دندان ساده نخواهد بود و همين موضوع موجب می‌شود نتوان به درستی آنها را تميز کرد.این مشکل احتمال خطر پوسیدگی دندان‌ها را افزایش خواهد داد.علاوه بر اين،افزايش پلاك ميكروبى نيز موجب بروز مشکلاتی از قبیل بیماری لثه،تحلیل لثه و مشکلات دیگر خواهد شد.

بیماری هاى لثه نه تنها اختلالات شدیدی در سلامت دهان و دندان بوجود مى آورند، بلکه موجب تشدید مشکلات و بیماری‌های دیگر نيز خواهند شد.

تشخيص نامرتبی دندان‌ها

نامرتبي دندان‌ها با معاینه‌ی چشمی قوس دندانی قابل تشخیص خواهد بود. با خندیدن فرد، كجى دندان‌های قدامى قابل مشاهده خواهد بود. ظاهر دندانهاى نامرتب و كج به شكلى است كه دندان‌ها روی یکدیگر قرار گرفته‌اند. شکل طبیعی قوس دندان‌ها تحت تاثیر قرار گرفته است؛ نوک برخی از دندان‌ها رو به داخل و برخی دیگر رو به بیرون است و همه دندان‌ها درون قوس دندانی جای نمى گیرند.

كجى دندان‌ها ممکن است از همان  اوایل مرحله‌ی دندانی مختلط (ترکیب  دندان‌های شیری و دندان‌های دائمی) قابل تشخيص باشد يا اينكه با رويش تمام دندانهاى دايمى خود را نشان دهد.

علت نامرتبی دندان‌ها

اندازه‌ی دندان‌های دائمی نسبت به دندان‌های شیری که می‌افتند،  بزرگ‌تر مى باشد و قوس دندانى فرد بايستى به اندازه دندانهاى دايمى فضا داشته باشد.براى اينكه فضاى كافى در قوس دندانى وجود داشته باشد،بايستى بين دندانهاى شيرى فضاهايى وجود داشته باشد.وجود اين فضاهاى بين دندانى در دوران دندانهاى شيرى نه تنها نبايد موجب نگرانى شود بلكه حتى بايستى عنوان كرد كه وجود اين فضاها براى جاشدن دندانهاى دايمى زيرين ضرورى است.مهمترين علت نامرتبى دندانها كوچك بودن قوس دندانى نسبت به اندازه دندانهاى دايمى مى باشد.

یک علت ديگر كجى دندان‌ها ،کوچک بودن فک است. میکروگناتیا (micrognathia)يا كوچك بودن فك عارضه‌ای است که مشخصه‌ی ویژه‌ی آن کوچک بودن غیرعادی فک پایین است. به این معنا که فک آنقدر بزرگ نیست که تمام دندان‌ها را در محل درست خود جا دهد؛ به همین دلیل دندان‌ها بدون فاصله به یکدیگر می‌چسبند. با رشد دندان‌های عقل، این مشکل وخیم‌تر خواهد شد و معمولا به علت عدم وجود جای کافی، دندانهاى عقل،نهفته باقی می‌مانند.

نامرتبي دندان

نامرتبى دندان‌ها می‌تواند نتیجه‌ی عادات بدی مانند مکیدن انگشت شست یا تنفس از راه دهان باشد. این عادات منجر به باریک شدن کام (سقف دهان) و در نتیجه، فشردگی دندان‌های فک بالا خواهند شد.

كجى دندان‌ها ممکن است در اثر روند نادرست رشد آنها بوجود آمده باشد. اگر دندان‌های شیری تحت تاثیر پوسیدگی قرار گرفته باشند و قابل نگهدارى نباشند،باید آنها را کشید تا عفونت دندان‌های دائمی زيرين را تحت تاثير قرار ندهد. اگر پس از كشيدن دندان شيرى در دهان فضانگه‌دار قرار داده نشود، دندان جدیدِ دائمی نمی‌تواند  به درستى در فضاى مذكور رويش پيدا کند و این می‌تواند پس از بیرون آمدن همه‌ی دندان‌های دائمی موجب كجى و نامرتبى دندانها شود.

استفاده از فضا نگه‌دار برای مرتب نگه داشتن دندان‌ها تا زمان رشد دندان‌های دائمی

دیگر علل فشردگی دندان‌ها :

• وجود دندان/دندان‌های اضافی
• به جا ماندن دندان‌های شیری بیش‌تر از مدت زمان معمول، که منجر به ایجاد مشکل در رشد دندان‌های دائمی خواهند شد. در اينصورت دندان دائمی در جلو یا پشت دندان شیری رشد خواهد کرد در نتیجه دندان‌ها نامرتب خواهند شد.
• سندروم‌های خاص كه همراه با اندازه‌ی بزرگ دندان‌ها (بزرگی دندان و تارودونتیسم- ناهنجاری دندانی که در آن تاج دندان بلند و کشیده می‌شود)مى باشند.
• از دست رفتن زودهنگام دندان شیری که موجب می‌شود دندان‌های مجاور به تدریج رو به فضای دندان از دست رفته حرکت کنند.

 درمان نامرتبي دندان‌ها

درمان نامرتبي دندان‌ها به علل ایجاد آن بستگی دارد. اگر علت آن کوچک بودن فک باشد، ممکن است نیاز باشد از ابزارهای خاصی استفاده شود تا رشد فک افزایش داده شود یا شکل فک  تغییر يابد به گونه‌ای که در محلی جلوتر  يا عرضى وسيع تراز قبل قرار گیرد. مشکل این است که این کار تنها طی سالهای شکل‌گیری صورت و فک و پیش از بلوغ قابل انجام است. پس از آن، فک کاملا شکل گرفته است و نمی‌توان کار زیادی برای اصلاح آن انجام داد.

نامرتبي دندان

یکی از شناخته شده‌ترین راهکارهای اصلاح كجى و نامرتبی دندان‌ها درمان ارتودنسی است که در آن براکت‌ها و سیم‌ها روی دندان‌ها قرار می‌گیرند و به گونه‌ای فعال می‌شوند که به دندان‌ها فشار وارد کنند.نيروهاى ارتودنسي به صورت آهسته و پیوسته دندان‌ها را حرکت مى دهند تا در نهایت در محل درست خود قرار گیرند.البته بايستى توجه كرد كه ارتودنسي يك دندان كج معنى ندارد و براى رفع نامرتبي دندانها معمولا” بايستى حداقل يك فك ارتودنسي شود.

نامرتبي دندان

چنانچه نامرتبى دندان‌ها  شدید باشد، ممکن است متخصص ارتودنسي پیشنهاد دهد یک یا چند دندان کشیده شوند که در اينحالت معمولا  دندان‌های آسیای کوچک گزینه‌های مناسبى هستند.پس از کشیدن دندان‌ها مدتی طول خواهد کشید تا دندان‌هاى ديگر به محل دندان كشيده شده  نزدیک شوند. هر روش ارتودنسي كه براى  رفع نامرتبى دندانها بكار گرفته شود، استفاده از ریتینر(نگهدارنده)حتی پس از اتمام درمان، ضروری خواهد بود تا بدين ترتيب از كج شدن و نامرتبی مجدد دندان‌ها پیشگیری نمود.

درمان نامرتبي دندان بدون ارتودنسي

منظور از جابجايى دندان بدون ارتودنسي در واقع همان روشهاى ترميم زيبايى دندان مى باشد.درمان نامرتبي دندان بدون ارتودنسي و توسط لامينيت دندان يا كامپوزيت دندان در صورتى قابل قبول خواهد بود كه به ساختار دندان آسيبى وارد نشود.اگر قرارباشد براى رفع نامرتبي و كجى دندانها،ساختار سالم دندان تراش بخورد،اين موضوع منشاء مشكلاتى خواهد بود كه در دراز مدت سلامت دندان را تحت تاثير قرار مى دهند.قبل از انتخاب روشهاى درمان نامرتبي دندان بدون ارتودنسي،حتما” در مورد جزييات انجام آن تحقيق كنيد.