علت درد ضربان دار در ریشه دندان چیست؟

حساسیت ریشه دندان که تحت عنوان حساسیت بیش از حد عاج نیز شناخته می شود، یک مشکل شایع دندانی است که زمانی رخ می دهد که سطح ریشه زیر خط لثه در معرض محیط دهان قرار گیرد و منجر به بروز درد و ناراحتی شود. سطح ریشه شامل هزاران لوله ریز است که از محفظه پالپ به سمت دهانه کانال ریشه می روند. این لوله ها حاوی فیبرهای مایع و عصبی هستند که به شدت به محرک ها حساس هستند. با ما همراه باشید تا درباره علت درد ضربان دار در ریشه دندان آشنا شوید.

چه چیزی باعث حساسیت ریشه دندان ها می شود؟

هنگامی که ریشه پوشش لثه محافظ خود را به دلیل تحلیل رفتن لثه از دست می دهد، لوله ها در معرض محیط دهان قرار می گیرند. چیزهایی مانند غذاها و نوشیدنی های گرم، سرد، اسیدی یا چسبناک می توانند به داخل لوله ها نفوذ کرده و با تحریک عصب باعث ایجاد درد شدید شوند. به همین دلیل است که هر چیزی که باعث تحلیل لثه و قرار گرفتن ریشه در معرض محیط دهان می شود، می تواند منجر به حساسیت ریشه شود.

برخی از شایع ترین علل تحلیل رفتن لثه و قرار گرفتن ریشه ها در معرض محیط دهان عبارتند از:

• بیماری لثه- بیماری لثه که بیماری پریودنتال یا ژنژیویت نیز نامیده می شود، در نتیجه انباشته شدن پلاک روی دندان ها ایجاد می شود. پلاک حاوی باکتری هایی است که باعث التهاب و عفونت می شوند که به مرور زمان به بافت لثه آسیب می رساند. با تحلیل رفتن لثه ها به دلیل بیماری پریودنتال، قسمت بیشتری از ریشه دندان در زیر آن آشکار می شود.
• مسواک زدن خشن- معمولاً مسواک زدن بیش از حد خشن با یک مسواک سفت یا خمیر دندان ساینده می تواند به لثه ها آسیب وارد کند و باعث ساییدگی آنها از روی دندان ها شود. با گذشت زمان، این به تدریج باعث در معرض دید قرار گرفتن مقدار بیشتری از سطح ریشه می شود.
• دندان قروچه- افراد مبتلا به دندان قروچه یا براکسیسم هنگام فشردن یا ساییدن دندان ها در شب روی یکدیگر، می توانند فشار زیادی به دندان ها وارد کنند. این می تواند منجر به تسریع تحلیل لثه در اطراف دندان و همچنین نمایان شدن عاج شود.
• بالا رفتن سن- با بالا رفتن سن، در نتیجه طبیعی پیری، لثه های ما به طور طبیعی تا حدودی تحلیل می روند. این امر باعث می شود که دندان های بالغ در دراز مدت بیشتر مستعد حساسیت ریشه شوند.
• قرار گیری نامناسب ترمیم دندانی- پرکردگی های معیوب، روکش های شل و پروتزهای نامناسب می توانند منجر به التهاب مزمن و تحلیل موضعی لثه در اطراف دندان های آسیب دیده شوند.
• صدمات دهانی- هر نوع ضربه به لثه ها و استخوان محافظت کننده از دندان، مانند آسیب های ورزشی، درمان تهاجمی ارتودنسی، یا کشیدن دندان می توانند به لثه و بافت استخوان آسیب وارد کنند و ریشه دندان را بیشتر نمایان کنند.
• ژنتیک- برخی از افراد فقط مستعد بافت نازک تر لثه، تراکم کمتر استخوان و ریسک بالاتر تحلیل رفتن لثه و قرار گرفتن ریشه در معرض محیط دهان قرار دارند. ممکن است در خانواده آنها جریان داشته باشد.
• شرایط پزشکی- بیماری هایی مانند دیابت که روند بهبودی را مختل می کنند، می توانند مشکلات لثه و تحلیل رفتن را افزایش دهند. پوکی استخوان و سایر علل تحلیل رفتن استخوان نیز خطر قرار گرفتن ریشه در معرض محیط دهان را افزایش می دهند.

چرا ریشه ای که در معرض محیط دهان قرار می گیرد باعث بروز درد می شود؟

هنگامی که سطح ریشه پوشش لثه محافظ خود را از دست می دهد، هزاران لوله کوچک که از پالپ تا دهانه کانال ریشه امتداد می یابند در معرض محیط دهان قرار می گیرند. این لوله ها سیگنال های دما، فشار و درد را از دنیای بیرون به طور مستقیم به عصب دندان منتقل می کنند.

تاج دندان با مینای فوق العاده محکم پوشانده شده است، در حالی که ریشه روی خود سمنتوم دارد که نرم تر و متخلخل تر است. بنابراین توبول های ریشه که در معرض محیط دهان قرار گرفته اند، در برابر حساسیت و تحریک ناشی از غذاهای گرم، سرد، اسیدی، چسبناک، مسواک زدن، کارهای دندانپزشکی و غیره بسیار آسیب پذیر هستند.

هنگامی که این محرک ها از طریق لوله ها به عصب داخلی دندان می رسند، عصب آنها را به عنوان درد یا ناراحتی ثبت می کند. زمانی که غذاهای سرد یا گرم به سطح ریشه بدون پوشش محافظ برخورد می کنند، درد اغلب تیز و شدید است زیرا این دماها خیلی سریع از طریق توبول ها به رشته های عصبی هدایت می شوند.

علاوه بر محرک های درد سرد و گرم، پوسیدگی دندان های موجود، ایجاد حفره ها در ریشه، و درمان های اخیر دندانپزشکی مانند پر کردن و روت پلنینگ، همگی می توانند با حساسیت ریشه ارتباط داشته باشند. هرچه تحریک به مرکز عصبی نزدیکتر باشد، احتمال تحریک درد بیشتر می شود.

درد ریشه در معرض محیط دهان چه زمانی رخ می دهد؟

درد ریشه در معرض محیط دهان چه زمانی رخ می دهد؟

درد ناشی از حساسیت ریشه می تواند به طور ناگهانی ایجاد شود، به مرور زمان بدتر شود، یا بسته به مورد فردی فقط گاهی اوقات اتفاق بیفتد. در اینجا مواردی وجود دارند که افرادی که ریشه دندان حساس دارند ممکن است درد را تجربه کنند:

• حین خوردن یا آشامیدن- غذاها و نوشیدنی های گرم، سرد، شیرین، اسیدی یا چسبناک محرک های شایعی هستند که در تماس با ریشه های در معرض محیط دهان، باعث ایجاد درد شدید می شوند. درد هنگام نوشیدن قهوه داغ یا آب سرد بسیار مشخص است.
• حین مسواک زدن- ریشه های بدون پوشش محافظ ممکن است هنگام مسواک زدن به صورت خشن با یک مسواک دارای فرچه سفت، درد ضربان دار داشته باشند یا باعث بروز ناراحتی شوند. همچنین می تواند با استفاده از خمیر دندان ساینده رخ دهد.
• بعد از فرایندهای دندانپزشکی- افزایش حساسیت ریشه طی روزها یا هفته های نخست بعد از پر کردن، جرمگیری ریشه، کشیدن دندان، روکش کردن دندان یا کاشت ایمپلنت که می توانند سطح داخلی ریشه را تحریک کنند، بسیار شایع است.
• در شب- برخی از افراد افزایش درد ریشه هنگام استراحت یا دراز کشیدن را گزارش می دهند، زیرا فشار بالش ممکن است باعث تشدید ناحیه ریشه که در معرض محیط دهان قرار دارد شود.
• تغییرات فصلی- بسیاری از افراد متوجه می شوند که حساسیت ریشه دندان های آنها در طول ماه های سردتر زمستان یا زمانی که مکرراً در معرض تهویه مطبوع قرار می گیرند بدتر می شود که می تواند باعث ایجاد درد شود.
• بدون هیچ دلیل واضحی- حساسیت ثابت با درجه پایین ممکن است حتی بدون هیچ محرک واضحی ادامه یابد، زیرا سطوح ریشه بدون پوشش محلفظ به صورت خود به خود به راحتی ملتهب می شوند.

اگر درد ریشه دندان شما می آید و می رود، بیشتر از 3 تا 4 هفته طول می کشد، به نظر می رسد با گذشت زمان بدتر می شود، یا غذا خوردن و خواب شما را مختل می کند، بهتر است به سرعت توسط دندانپزشک خود معاینه شوید.

چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده موارد زیر باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید:

• حساسیت مداوم ریشه که بیشتر از 3 تا 4 هفته طول می کشد.
• درد ریشه ای که شدید است و در خوردن، آشامیدن یا خواب اختلال ایجاد می کند.
• افزایش حساسیت که به نظر می رسد با گذشت زمان بدتر می شود.
• تحلیل رفتن لثه، تورم، قرمزی، زخم یا خونریزی در ناحیه آسیب دیده.
• بوی بد دهان، طعم بد دهان یا سایر علائم عفونت دهان.
• مشکل در جویدن یا پوسیدگی ظاهری در دندان حساس
• شرایط پزشکی مانند دیابت، پوکی استخوان، درمان های سرطان که روند بهبود را مختل می کنند.

مراجعه به دندانپزشک خود در اسرع وقت برای معاینه و درمان، به برطرف شدن حساسیت قبل از شدیدتر شدن آن کمک می کند.

دندانپزشکان چگونه علت حساسیت ریشه را تشخیص می دهند؟

تشخیص صحیح دلیل اصلی حساسیت ریشه کلید درمان هدفمند است. در ویزیت دندانپزشکی، از دندانپزشک خود انتظار این روش های تشخیصی را داشته باشید:

• در مورد علائم دهانی شما سؤال بپرسد- درد چه زمانی رخ می دهد، چه چیزی آن را تحریک می کند، آیا باعث می شود شما در شب بیدار بمانید، و غیره.
• یک معاینه بالینی برای یافتن علائم پوسیدگی، ترک خوردگی دندان، تحلیل لثه، تورم و التهاب انجام دهد.
• لق شدن دندان ها، پرکردگی های معیوب یا ترمیم های نامناسب دندانی که می توانند منجر به بروز مشکل شوند را بررسی کند.
• تراز بایت شما را از نظر نشانه های دندان قروچه که فرسایش را تسریع می کند بررسی کند.
• تحلیل لثه را به صورت بصری و با کاوش ملایم اطراف دندان با ابزار پریودنتال ارزیابی کند.
• از تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس برای بررسی مشکلات پنهان ساختاری، حفره ها در خط لثه یا زیر آن و تحلیل استخوان استفاده کند.
• عوامل خطر شما مانند دیابت، پوکی استخوان، سیگار کشیدن و داروها را ارزیابی کند.
• با قرار دادن دندان ها در معرض محرک های سرد و گرم، ضربه زدن به آنها یا استفاده از جت هوا برای تعیین دقیق حساسیت، آزمایش دندان را به صورت جداگانه انجام دهد.

با اطلاعات جمع آوری شده از معاینه، دندانپزشک شما می تواند دلیل آشکار شدن ریشه و عواملی که باعث ایجاد پاسخ درد می شوند را جمع آوری کند. این کار می تواند به هدایت طرح درمان درست کمک کند.

چه درمان هایی برای حساسیت ریشه های دندان وجود دارند؟

چه درمان هایی برای حساسیت ریشه های دندان وجود دارند؟

روش های مختلفی، هم در منزل و هم به صورت حرفه ای در مطب دندانپزشکی وجود دارند که دندانپزشکان با کمک آنها می توانند حساسیت ریشه را درمان کنند. درمان های متداول عبارتند از:

درمان بیماری لثه

از آنجا که بیماری لثه عامل اصلی تحلیل رفتن لثه و قرار گرفتن ریشه در معرض محیط دهان است، درمان هر گونه عفونت فعال یا مزمن پریودنتال برای توقف آسیب بافتی ضروری است. درمان های معمولی شامل پاکسازی تخصصی، دهانشویه های ضد میکروب، آنتی بیوتیک ها و دستورالعمل های بهداشت دهان و دندان هستند.

روتین بهداشت دهان و دندان خود را بهبود بخشید.

دندانپزشک شما ممکن است استفاده از مسواک نرم، استفاده از خمیر دندان با سایندگی کمتر، و مسواک زدن با لمس ملایم را برای جلوگیری از ساییدگی و تحلیل لثه توصیه کند. استفاده روزانه از دهانشویه و نخ دندان کشیدن، به حفظ سلامت لثه ها کمک می کند.

از خمیر دندان های ضد حساسیت استفاده کنید.

بسیاری از خمیر دندان های بدون نسخه حاوی نوامین، قلع فلوراید، آرژنین یا کلرید استرانسیوم وجود دارند که می توانند حساسیت را کاهش دهند. مسواک زدن دو مرتبه در روز با یک خمیر دندان ضد حساسیت بهترین اثر را می گذارد.

فلوراید تراپی انجام دهید.

اعمال فلوراید در مطب که به صورت تخصصی انجام می شود یا ژل های فلوراید استحکام بخش تجویز شده برای استفاده در منزل، به تقویت مینای دندان و محافظت از ریشه های در معرض محیط دهان کمک می کنند.

پیوند لثه انجام دهید.

پریودنتیست ها می توانند بافت لثه را از سقف دهان پیوند بزنند تا ریشه های در معرض محیط دهان را بپوشانند و از آنها در برابر محرک ها محافظت کنند. این کار برای موارد تحلیل لثه با شدت متوسط ​​انجام می شود.

از محصولات دندانی ضد حساسیت استفاده کنید.

دندانپزشکان می توانند سطح ریشه را با عوامل باندینگ، سمان گلاس آینومر یا رزین های کامپوزیتی که توبول ها را آب بندی (سیل، یا مهر و موم) کرده و حساسیت را مسدود می کند، بپوشانند.

از دهانشویه های قوی تجویزی استفاده کنید.

دهانشویه های تجویزی مخصوص حاوی نیترات پتاسیم یا فلوراید قلع، در صورت دو مرتبه استفاده در روز به کنترل حساسیت ریشه کمک می کنند.

مکمل مصرف کنید.

برای افراد مبتلا به پوکی استخوان که با تحلیل لثه ارتباط دارد، مکمل های کلسیم و ویتامین D ممکن است به تقویت استخوان و کاهش حساسیت کمک کنند.

از مسکن های خوراکی استفاده کنید

برای تسکین درد کوتاه مدت، مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن می توانند به طور موقت ناراحتی های حساسیتی را تا زمانی که درمان دندانپزشکی انجام شود، کاهش دهند.

درمان ریشه

اگر حساسیت شدید و مداوم باشد، تخلیه عصب داخلی و بافت پالپ دندان با درمان ریشه می تواند به طور کامل درد را از بین ببرد. یک متخصص درمان ریشه را انجام می دهد.

چگونه می توان از حساسیت مکرر ریشه جلوگیری کرد؟

هنگامی که حساسیت فعال ریشه درمان شد، مراجعات منظم دندانپزشکی بعلاوه مراقبت های جدی در منزل می توانند به جلوگیری از بازگشت آن کمک کنند. نکات پیشگیرانه عبارتند از:

• بهداشت دهان و دندان را با مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده دهانشویه ضد میکروبی به صورت روزانه حفظ کنید. این کارها از بدتر شدن بیماری لثه جلوگیری می کنند.
• هنگام مسواک زدن برای محافظت از لثه ها، از فرچه های بسیار نرم، فشار محدود و خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
• از خوردن غذاها یا نوشیدنی های خیلی گرم، سرد، شیرین، اسیدی یا چسبناک که می توانند به توبول های ریشه نفوذ کنند خودداری کنید.
• بعد از مصرف غذاها یا نوشیدنی های اسیدی آب بنوشید تا اسیدهای فرساینده را خنثی کنید.
• بیش از حد محکم مسواک نزنید! به جای مسواک زدن تهاجمی، اجازه دهید تمیز کردن مناسب دندان ها لکه ها را از بین ببرد.
• هرگونه ترمیم معیوب مانند روکش یا پر شدگی را قبل از ایجاد پوسیدگی تعویض کنید.
• برای تقویت مینای دندان به صورت روزانه از خمیر دندان یا دهانشویه حاوی فلوراید قوی استفاده کنید.
• از دندانپزشک خود در مورد استفاده از وارنیش فلوراید هر 3 تا 6 ماه یک مرتبه برای محافظت از ریشه های دندان های خود سؤال کنید.
• اگر دندان های خود را به هم می سایید تا از سایش سریع آنها جلوگیری کنید، از محافظ دندان شبانه استفاده کنید.
• هر 6 ماه یک مرتبه برای پاکسازی تخصصی و معاینه دقیق به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
• روی شرایط سلامتی خود و داروهایی که می توانند روی سلامت دهان و دندان های شما تأثیر بگذارند، نظارت داشته باشید.

توصیه می شود برای حساسیت ریشه حدود 4 تا 6 هفته پس از درمان اولیه، با مراجعه مجدد به دندانپزشک عمومی خود پیگیری کنید. این مراجعه این امکان را برای آنها فراهم می کند تا بهبودی و عملکرد شما را ارزیابی کنند. اگر حساسیت به دلیل تحلیل رفتن لثه ها باشد، دندانپزشک شما می خواهد نواحی در معرض خطر را به طور مکرر و معمولاً هر 3 تا 6 ماه یک مرتبه تحت نظر داشته باشد.

انجام منظم پاکسازی و معاینات دندانی به مدت 6 ماه، این امکان را برای دندانپزشک شما فراهم می کند که همه نواحی حساس یا عود کننده جدید را قبل از اینکه دوباره مشکل ساز شوند، تشخیص دهد. ظهور ناگهانی درد شدید و ضربان دار ریشه باید باعث مراجعه فوری به دندانپزشک برای معاینه مجدد شود. با مراقبت های پیشگیرانه در منزل و نظارت تخصصی برای مدیریت موفق حساسیت ریشه در طولانی مدت، مراقب باشید.

نتیجه گیری

حساسیت ریشه دندان یک مشکل بسیار شایع است که زمانی رخ می دهد که ریشه های زیر خط لثه، پوشش محافظ خود را از دست می دهند و توبول های میکروسکوپی در معرض محیط دهان قرار می گیرند که درد را از محرک ها به عصب دندان منتقل می کنند. قرار گرفتن ریشه در معرض محیط دهان، اغلب به دلیل تحلیل رفتن لثه در اثر بیماری لثه، مسواک زدن بیش از حد خشن، ضربه های دندانی، ساییدگی و افزایش سن ایجاد می شود. نتیجه این تحلیل رفتن، درد شدیدی است که توسط غذاهای گرم، سرد، شیرین، اسیدی و لمس ایجاد می شود.

حساسیت ریشه معمولاً در صورت عدم درمان، در طول زمان و با گسترش ناحیه توبول های در معرض محیط دهان افزایش می یابد. خبر خوب این است که دندانپزشکان گزینه های مؤثر زیادی برای درمان حساسیت، بی حس کردن علائم و جلوگیری از عود مشکل دارند. بهداشت عالی دهان و دندان، بعلاوه مراجعه سریع به دندانپزشک در اولین احساس درد ضربان دار ریشه، امکان مداخله زود هنگام قبل از بروز ناراحتی شدید را فراهم می کند. با مراقبت و پیگیری دقیق در منزل، حساسیت ریشه را می توان با موفقیت توسط شما و متخصص دندانپزشکی مدیریت کرد.

سوالات متداول

چرا حساسیت ریشه در شب بیشتر درد ایجاد می کند؟

حساسیت ریشه معمولاً در شب به دلایل مختلفی بدتر می شود:

• دراز کشیدن باعث افزایش فشار روی ناحیه ریشه ای می شود که روی بالش یا تشک قرار می دهید. فشار اضافی روی هزاران توبول باز می تواند باعث تحریک عصب شود.
• جریان بزاق هنگام خواب به میزان قابل توجهی کاهش می یابد، بنابراین بزاق محافظ کمتری سطح ریشه را پوشش می دهد.
• اگر شب ها دندان های خود را روی یکدیگر می سایید یا فشار می دهید، این کار می تواند فرسایش را تسریع کند و سطوح حساس ریشه را بیشتر نمایان کند.

اگر درد را نادیده بگیرم، آیا حساسیت ریشه ام بدتر می شود؟

آری، مهم است که حساسیت مداوم ریشه را نادیده نگیرید، زیرا بدون درمان، قطعاً به مرور زمان می تواند بدتر شود. با از دست دادن پوشش محافظ لثه مقدار بیشتری از سطح ریشه، توبول های میکروسکوپی بیشتری در معرض محیط دهان قرار می گیرند. قرار گرفتن ریشه در معرض محیط دهان به این معنا است که سیگنال های درد بیشتری می توانند به عصب ارسال شوند و باعث افزایش التهاب و ناراحتی شوند. موارد شدید در نهایت می توانند منجر به از دست دادن دندان شوند.

چرا شیرینی ها درد ریشه من را تشدید می کنند؟

غذاهای شیرین و نوشیدنی های اسیدی به اسیدها و قندها اجازه می دهند تا به عمق توبول های کوچک روی سطوح ریشه نفوذ کرده و به عصب دندان رسیده و باعث تحریک آن شوند. آبنبات های چسبناک نیز تمایل دارند به سطوح بدون پوشش محافظ ریشه دندان بچسبند و تحریک را طولانی تر کنند. بعد از مصرف شیرینی، مقدار زیادی آب بنوشید تا قندها را بشویید و اسیدها را خنثی کنید.

آیا ریشه دندان حساس با پوکی استخوان مرتبط است؟

برخی تحقیقات نشان می دهند که افراد مبتلا به پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوا،ن در مقایسه با سایرین در گروه سنی خود، بیشتر مستعد ابتلا به تحلیل لثه شدیدتر و افزایش از بین رفتن پوشش محافظ ریشه هستند. دریافت کلسیم و ویتامین D کافی به تقویت استخوان ها و کاهش حساسیت در افراد با تراکم استخوان پایین کمک می کند. اگر پوکی استخوان دارید به دندانپزشک خود اطلاع دهید.

آیا برای دندان حساس به درمان ریشه نیاز داریم؟

در بیشتر موارد حساسیت خفیف ریشه، درمان های موضعی مانند فلوراید تراپی و خمیر دندان های ضد حساسیت برای کاهش درد به خوبی عمل می کنند. با این حال، اگر حساسیت شدید ثابت و مقاومی دارید که به درمان های محافظه کارانه تر پاسخ نمی دهد، ممکن است به درمان ریشه نیاز باشد. این شامل تخلیه عصب ملتهب و بافت پالپ برای متوقف کردن سیگنال های درد است. متخصص اندودنتیست این فرایند را انجام می دهد.