نقص مینای دندان یا آملوژنزیس ایمپرفکتا

آملوژنزیس ایمپرفکتا چیست؟

آملوژنزیس ایمپرفکتا یا همان نقص مینای دندان به یک دسته شرایط ژنتیکی اطلاق می گردد که در آنها لایه بیرونی دندان ها (مینای دندان ها) نمی تواند به درستی تشکیل شود. افرادی که با این نقص مواجه هستند، دندان های کوچک، زرد یا قهوه ای رنگ دارند که مستعد آسیب دیدن یا شکسته شدن هستند.

تعداد دقیق افرادی که این نوع نقص را دارند مشخص نیست، اما تخمین زده شده است که از هر 14000 آمریکایی تنها یک نفر به این نقص دچار می شود.

نقص ميناي دندان

علل بروز نقص مینای دندان

آملوژنزیس ایمپرفکتا یا نقص تشکیل مینای دندان در نتیجه جهش در ژن های AMELX، ENAM، یا MMP20 اتفاق می افتد. این ژن ها مسئولیت ساخت پروتئین های لازم برای تشکیل مینای دندان ها را به عهده دارند. مینای دندان یک ماده سخت و سرشار از مواد معدنی است که بیرونی ترین لایه محافظ دندان ها را تشکیل می دهد. یک جهش در هر یک از این ژن ها می تواند مانع ساخت این پروتئین شود، و منجر به تشکیل مینایی خواهد شد که نازک یا نرم خواهد بود.

ژن های جهش یافته می توانند از والدین به فرزندان آنها منتقل شوند، یا این جهش می تواند بدون داشتن سابقه خانوادگی این بیماری در خود فرد ایجاد شود.

نقص ميناي دندان

علائم نقص تشکیل مینای دندان کدامند؟

اصلی ترین علامت و نشانه آملوژنزیس ایمپرفکتا یا نقص مینای دندان، مینای دندان ناقص است. این مشکل می تواند هم در دندان های شیری کودکان و هم دندان های دائمی افراد بزرگسال اتفاق بیفتد. به طور کلی، این علائم عبارتند از:

• دندان های کوچکتر از حد معمول.
• تغییر رنگ دندان ها به زرد یا قهوه ای.
• دندان هایی که مستعد آسیب و شکسته شدن هستند.
• دندان های حساس.
• مال اکلوژن اپن بایت- یکی از مشکلات ارتودنتیک دندان ها که در آن دندان های دو فک بالا و پایین، وقتی دهان بسته است، با یکدیگر تماس پیدا نمی کنند.

مشخصه اصلی مینای دندان ها به نوع آملوژنزیس ایمپرفکتا بستگی دارد:

نوع 1: Hypoplastic

در این شکل نقص، در مقدار مینای تشکیل شده دندان نقص بوجود می آید. به عبارت دیگر، مینای دندان محکم است، اما به مقدار کافی نیست. دندان ها کوچک هستند و ممکن است سفید، زرد، یا قهوه ای باشند، و مینای دندان نسبتاً نازک است. علاوه بر این دندان ها فرو رفتگی و برآمدگی دارند. اکثر موارد نقص تشکیل مینای دندان، نوع 1 هستند.

نوع 2: Hypomaturation

Hypomaturation به این معناست که در رشد نهایی و بلوغ مینای دندان نقص هست. این نوع دندان ها که شفاف تا زرد یا قهوه ای هستند، دارای حساسیت هستند. مینای دندان از ضخامت کافی برخوردار است، اما بسیار نرم است، به گونه ای که دندان ها می توانند پر از لکه به نظر برسند، یا ساییده شوند و بشکنند. این شکل نقص مینای دندان بین 20 تا 40 درصد از تمام انواع آملوژنزیس ایمپرفکتا را تشکیل می دهد.

نوع 3: Hypocalcified

در این نوع، نقص در مراحل اولیه تشکیل مینای دندان اتفاق می افتد. مینای دندان می تواند از ضخامت معمولی برخوردار باشد، اما خیلی نرم است. دندان می تواند سفید، زرد، یا قهوه ای باشد و مینای دندان ممکن است زبر باشد. علاوه بر این، ممکن است دندان ها به سرما یا گرما کاملاً حساس باشند. شیوع این نوع نقص کمتر از دو نوع نقص دیگر است، تقریباً 7 درصد از کل این نقص ها را شکل می دهد.

آملوژنزیس ایمپرفکتا چگونه تشخیص داده می شود؟

آملوژنزیس ایمپرفکتا عموماً توسط دندانپزشک تشخیص داده می شود. وی راجع به سوابق خانوادگی شما سؤال خواهد پرسید و برای بررسی مینای دندان ها معاینات دهانی انجام خواهد داد. دندانپزشک از داخل و بیرون دهان عکس رادیوگرافی با اشعه ایکس تهیه خواهد کرد، اما معمولاً تشخیص می تواند با معاینات چشمی انجام شوند.

نقص ميناي دندان

بررسی های رادیوگرافیک می توانند به دندانپزشک کمک کنند تفاوت بین مینا و دندان های بیمار را مشاهده نماید. این نوع بررسی به آنها کمک می کند تراکم مینای دندان را بررسی کند. اطلاع داشتن از تراکم می تواند به دندانپزشک کمک کند مشخص نماید کدام نوع درمان را نیاز دارید.

آیا نقص مینای دندان مشکل آفرین است؟

بدون داشتن مینای دندان بی نقص، دندان ها مستعد آسیب و شکسته شدن، و نیز بیماری لثه (ژنژیویت یا پریودنتیت) و پوسیدگی دندان خواهند بود. افرادی که با این شرایط مواجه هستند مجبورند بهداشت دهانی را به شدت رعایت کنند. علاوه بر این، آنها نیاز خواهند داشت برای پاکسازی دندان ها و معاینه، بیشتر به دندانپزشک مراجعه کنند. اکثر آنها درمان های گسترده دندانی نیاز خواهند داشت، که اغلب هزینه مالی بالایی روی دوش فرد و خانواده او خواهند گذاشت.

علاوه بر این، از آنجا که این شرایط ظاهر دندان ها را تحت تأثیر قرار می دهد، برخی افراد ممکن است مشکلات احساسی و اجتماعی تجربه کنند، از جمله افسردگی و اعتماد به نفس پایین.

نقص ميناي دندان

نقص مینای دندان چگونه درمان می شود؟

در حال حاضر، هیچ درمان استانداردی برای آملوژنزیس ایمپرفکتا وجود ندارد. درمان به نوع و وخامت شرایط بستگی دارد. علاوه بر این، دندانپزشک باید سن، و شرایط عمومی دندان های بیمار را مد نظر قرار دهد تا بتواند بهترین درمان را ارائه نماید.

برخی گزینه های درمان عبارتند از:

باندینگ

در باندینگ دندان ها، برای پر کردن فاصله بین دندان ها، پلاستیک جدید با ضخامت بالا، به نام رزین کامپوزیت، یا ونیر پرسلاین به آنها چسبانده می شود. فرایند باندینگ اغلب برای افرادی استفاده می شود که با نقص مینای دندان نوع یک hypoplastic amelogenesis imperfecta مواجه هستند زیرا معمولاً دندان های آنها به اندازه کافی محکم هستند تا باند را روی خود نگه دارند.

روکش کامل دندان

روکش نوعی کلاهک دندان- مانند است که روی دندان موجود قرار می گیرد. این ترمیم کمک می کند شکل و اندازه دندان به حد معمول و عادی که باید برسد. در نقص های نوع 2 Hypomaturation  و 3 Hypocalcified  مینای دندان، معمولاً مینای دندان بسیار ضعیف است و نمی تواند روی خود ترمیم نگه دارد. بنابراین روکش ها برای آنها مناسب تر هستند زیرا هم با دوام تر هستند و هم می توان موفقیت آنها برای ترمیم دندان را پیش بینی کرد. علاوه بر این، روکش ها می توانند به پیشگیری از پوسیدگی دندان ها و حذف آنها نیز کمک کنند.

روکش های طلا، پرسلاین، و فلز ضد زنگ را می توان برای کودکان و نوجوانانی که با این شرایط مواجه هستند استفاده نمود. روکش های دائمی اغلب تا اوایل نوجوانی، و زمانی که همه دندان های دائمی درآمده باشند و به استحکام برسند، به تعویق می افتند.

درمان ارتودنسی

افرادی که با آملوژنزیس ایمپرفکتا مواجه هستند اغلب درمان ارتودنسی، مانند بریس ها یا ابزارهای ارتودنسی نیاز دارند. هدف الزاماً کاملاً صاف کردن دندان ها نیست، بلکه قرار دادن دندان ها در یک وضعیت بهتر برای ترمیم آنها است.

بهداشت خوب دهان و دندان ها

قبل از انجام هر ترمیم دندانی، مهم است دهان از بیشترین سلامت برخوردار باشد. خونریزی یا التهاب لثه ها (ژینژیویت) باعث می شوند قرار گیری ترمیم روی دندان بسیار دشوار باشد. حفظ بهداشت خوب دهانی اهمیت ویژه ای دارد. اگر به سرما و گرما حساسیت دردناک دارید، می توانید از خمیر دندان های ضد حساسیت استفاده کنید. مراجعه منظم به دندانپزشک برای پاکسازی تخصصی نیز بسیار مهم است.

رژیم کم قند

مانند بهداشت دندانی خوب، رژیم غذایی که قند موجود در آن کم است نیز می تواند به پیشگیری از پوسیدگی دندان ها و ایجاد حفره روی آنها، بیماری لثه، و ارتقاء سلامت دندان ها کمک کند.

پروتزهای دندانی و اوردنچرها

دنچر نوعی ابزار مصنوعی متحرک است. این ابزار به گونه ای طراحی شده است که شبیه دندان های طبیعی به نظر می رسد. اوردنچر نوعی پروتز مصنوعی است که مستقیماً روی لثه های موجود قرار می گیرد. اوردنچرها در مقایسه با دیگر گزینه های درمان، برگشت پذیر و نسبتاً ارزان قیمت هستند آنها می توانند درمان موقت یا حتی دائمی برای افرادی باشند که بودجه محدودی دارند.

در صورتی که پوسیدگی دندان ها خیلی پیشرفت کرده باشد، ممکن است لازم باشد دندان کشیده شود. سپس ممکن است دنچرهای سنتی برای قرار گیری به جای دندان های کشیده شده لازم باشند.